Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Η Ελλάδα στα κινούμενα σχέδια των ξένων

   Η ελληνική ιστορία αλλά ιδιαίτερα η ελληνική μυθολογία έχουν σταθεί πηγή έμπνευσης για τους ξένους δημιουργούς animation, κυρίως από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά. Σκέφτηκα πως καλό θα είναι να έχουμε ένα "σώμα" με κάποιες από τις ταινίες ή επεισόδια σειρών.
   Προφανώς δεν είναι δυνατό να παρουσιάσω ό,τι έχει δημιουργηθεί με θέμα την Ελλάδα, ειδικά από την στιγμή που αποφάσισα το αφιέρωμα να "πάρει" μόνο ένα άρθρο. Έτσι, έκανα μία επιλογή. Απέκλεισα τις πιό πρόσφατες σειρές όπως της Ντίσνεϋ, όχι για άλλον λόγο, παρά γιατί ήθελα ακριβώς να κάνω μία αναδρομή στο παρελθόν.
   Προκύπτει αβίαστα πως οι ξένοι ασχολούνται κατά κόρον με την αρχαία Ελλάδα, και σχεδόν αποκλειστικά με την μυθολογία της. Πάντως, μπορούμε να κάνουμε έναν διαχωρισμό, καθώς υπάρχουν δημιουργίες με πλοκή τραγική και άλλες με κωμική (για να μην μπερδευόμαστε: δραματικά είδη είναι και τα δύο).
Diana and the golden apples
   Ο ελληνικός μύθος δεν αναφέρεται στην Δήμητρα, αλλά σε μία - κατά μία εκδοχή του μύθου - προστατευόμενή της, την Αταλάντη. Κατά τα λοιπά, το καρτούν εδώ έχει εκπαιδευτικό-ενημερωτικό χαρακτήρα και όχι περαιτέρω αξιώσεις, επιλέγοντας μία ρετουσαρισμένη και ήπια εκδοχή του μύθου, η οποία να μην προκαλεί συναισθήματα θλίψης στα παιδιά που την παρακολουθούν. Ακόμα και η μουσική υπόκρουση δεν ταιριάζει με το θέμα (ακούγεται μουσική του Προκόφιεφ, η "Τρόικα", με καθαρά ρωσικό θέμα).  Η Mel-o-toons, η εταιρεία παραγωγής, γενικά έπαιρνε δίσκους παιδικούς και έφτιαχνε από αυτούς καρτούν.
Ένα από τα θέματα που ενέπνευσαν τους animators του εξωτερικού ήταν αυτό του Νάρκισσου και της Ηχούς. Στα 1987 βρίσκουμε μία anime παραγωγή, "ξερή", limited animation ίσως σε υπερβολικό βαθμό. Μένει πάντως αρκετά κοντά στον βασικό κορμό του μύθου - ο οποίος έχει επίσης παραλλαγές - αν και προσθέτει την Ήρα ως αυτή που προκαλεί την αλαλία της Ηχούς.
Στα 2009 βρίσκουμε το πρώτο δείγμα μίας δουλειάς που βρίσκεται ακόμα στην δημιουργία της, με paper puppets - πολύ κοντά στην cut out τεχνική - που πραγματεύεται άλλη παραλλαγή του μύθου. Δείχνει ενδιαφέρον, έχει γυριστεί με παραδοσιακό τρόπο και περιμένω να δω το τελικό έργο.
Ένας άλλος μύθος που προκάλεσε το ενδιαφέρον, είναι αυτός της Ψυχής και του έρωτα. H Alison Re Vere (η οποία συμμετείχε και στην δημιουργία του Yellow Submarine) μας άφησε μία ταινία με καλλιτεχνική δύναμη στα 1994. Η δημιουργός στηρίχτηκε στις Μεταμορφώσεις του Ρωμαίου Απουλήιου. Η ομορφιά της Ψυχής ξεπέρασε και την φήμη αυτής της Αφροδίτης ανάμεσα στους ανθρώπους, προκαλώντας την οργή της θεάς, η οποία έστειλε τον γιο της, τον Έρωτα, να δώσει ένα μάθημα στην θνη΄τη, αλλά η έκβαση δεν ήταν αυτή που η Αφροδίτη περίμενε. Σας δίνω τον σύνδεσμο για το πρώτο μέρος και από εκεί μπορείτε εύκολα να βρείτε τα άλλα δύο μέρη.
O μύθος του Περσέα απασχόλησε τα σοβιετικά στούντιο στα 1973. Πάλι, βέβαια, με παραλλαγές στον μύθο (π.χ. η Αθηνά δεν φαίνεται κάπου, οι Γραίες είναι πιό ευγενικές από ό,τι περιγράφεται στον πυρήνα των διάφορων εκδοχών του μύθου κ.α.), ενώ κάποιες από αυτές τις διαφοροποιήσεις γίνονται για ηθικοπλαστικούς λόγους (π.χ. οι Γραίες είναι ευγενικές και ο ήρωας, ο νέος, συνεκδοχικά τα παιδιά πρέπει να είναι ευγενικά με τους γέρους, ακόμα και όταν έχουν τις παραξενιές τους), αλλά ο βασικός πυρήνας παραμένεις πιστός στην μυθολογική παράδοση (ακόμα και η Μέδουσα τοποθετείται σκηνικά μάλλον στην χώρα των Υπερβορίων). Από την άλλη, σε κάποια σημεία δίνεται και ένα κοινωνικό-πολιτικό μήνυμα σε σχέση με την εξουσία. Τέλος, όπως διάβασα σε ένα ιστολόγιο ενός Αμερικανού, νομίζω, είναι η μόνη ταινία -κινουμένου σχεδίου ή "ζωντανής" ταινίας - που παρουσιάζει την Ανδρομέδα ως αυτή που ήταν, μία μαύρη Αιθιοπή, όπως μαρτυρά και το όνομα της Αιθιοπίας δηλαδή, και όχι ως λευκή. Τεχνικά, χρησιμοποιείται η παραλλαγή του rotoscoping που χρησιμοποιούσαν οι σοβιετικοί, γνωστή ως "εκλαίρ" και - προσωπική μου αίσθηση είναι - δεν έχει την αληθοφάνεια της αμερικάνικης σκηνής ή είναι πιό θεατρική. Επίσης, νομίζω ότι στην σκηνή της μάχης με την Μέδουσα, στα κύματα της θάλασσας φαίνεται πως οι δημιουργοί  έχουν μελετήσει τα σχέδια του Hokusai.
Με τον μύθο αυτό, ασχολήθηκε και η Patricia Satjawatcharaphong. Χρησιμοποιεί μία δική της παραλλαγή του μύθου, όπως αυτός είχε εξελιχτεί στα ελληνικά χρόνια περισσότερο, με έμφαση στα συναισθήματα της Γοργούς.


Ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης, παραμένει ένας μύθος που εμπνέει ιστορίες για το "σήμερα", ιστορίες αγάπης (αν το καλοδούμε το όλο ζήτημα της μυθολογίας, φαίνεται πως οι ιστορίες που εμπεριέχουν ερωτικό θέμα στον πυρήνα τους, περισσότερο έλκουν τους δυτικούς καλλιτέχνες, ενώ το ηρωικό στοιχείο κυρίως τους σοβιετικούς). O Luke Jurevicius έγραψε, τραγούδησε και έφτιαξε το βίντεο του κομματιού που είναι μεταφορά του μύθου στην σύγχρονη εποχή (η μόνη διαφοροποίηση είναι αυτή).
   Στα 1974 η  Soyuzmultfilm παρουσίασε τον Προμηθέα της. ΧΑξιοποίήθηκε μάι παραλλαγή του μύθου, σύμφωνα με την οποία ο Προμηθέας έκλεψε την φωτιά από τον φίλο του τον Ήφαιστο. Η ταινία αναφέρεται στο πώς η τεχνολογία και η γνώση βοηθά στην ανάπτυξη του ανθρώπου και πώς μία καταπιεστική εξουσία - υπονοείται η καπιταλιστική εξουσία - θέλει να περιορίσει την γνώση και την πρόοδο της πλειοψηφίας των ανθρώπων, χρησιμοποιώντας τα διάφορα όργανά της (δεν φαίνεται πουθενά άμεσα η ίδια, παρά όταν τα πράγματα γίνονται "ανεξέλεγκτα"). Κάπου βέβαια εμπλέκεται και ο μύθος (βασικά, το γεγονός, το οποίο έχει γίνει μύθος σε πολλούς λαούς, ώστε να "εξηγηθεί" και να διασωθεί η μνήμη του) του κατακλυσμού. Ο δε Προμηθέας ακολουθεί αδιαμαρτύρητα την "μοίρα" του.


H ίδια μονάδα στα 1971 μας έδωσε τον Μύθος των Αργοναυτών. Προσπαθεί να μείνει κοντά στα .όσα περιγράφονται στον μύθο, αλλά νομίζω ότι, καθώς αναγκάζεται να περιγράψει σύντομα μερικά από όσα έγιναν, τελικά ίσως χάνει, καθώς αφήνει απέξω π.χ. την ιστορία του Φινέα, την εξιλέωση της Μήδειας και του Ιάσονα κ.α..
O Τάλως, σύμφωνα με μία εκδοχή του μύθου, ήταν ο Χάλκινος ιπτάμενος φρουρός της Κρήτης και συνδέεται και με τον μύθο των Αργοναυτών. Όταν αυτοί έφτασαν μετά από άλλες περιπέτειες στην Κρήτη, ο Τάλως θέλησε να του εξοντώσει. Η Μήδεια τελικά τον έπεισε να "λύσει" τον αστράγαλό του  και τελικά "πέθανε" (αν και "ρομπότ"). Στο κλιπ που είναι από την live action ταινία του 1963, βλέπουμε ένα τμήμα του μύθου αυτού.Ο Τάλως στην ταινία είναι δημιούργημα του Ray Harryhausen (King Kong κ.ά.). Δεν είναι παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο, αλλά είναι animation.
Βέβαια, μπορεί κάποιος να πάρει ένα σοβαρό μυθολογικό θέμα και να βγάλει μία κωμωδία παραλλάσσοντάς το (έως και κάνοντάς το αγνώριστο) και αυτό δεν είναι φυσικά μομφή, σε μία τέτοια περίπτωση. Σε αρκετές περιπτώσεις, λοιπόν, η ελληνική μυθολογία στάθηκε αφορμή για κωμικά καρτούν.
Σε αυτό που ακολουθεί, με τίτλο Greek Mirthology (Paramount, 1954) (τίτλος που παραπέμπει σε κωμικό χαρακτήρα της ιστορίας άμεσα) ο Ποπάυ αναπαριστά - ποιόν άλλον; - τον Ηρακλή και μας μαθαίνει ...πώς ξεκίνησε η ιστορία με το σπανάκι!
Στο φρέσκο Mitologia της Rafita Films, βλέπουμε την ..."πραγματική" ιστορία πίσω από την δημιουργία όλων των μυθολογιών τεράτων!
Και τί γίνεται στην περίπτωση που ένας - μάλλον ιταλικής καταγωγής - κένταυρος που θέλει απεγνωσμένα να πετάξει σαν θεός, αναλάβει να διορθώσει τα ιπτάμενα πέδιλα του Ερμή; το στούντιο Van Beuren έδωσε την απάντηση ήδη από το 1936.
Ούτε ο Οιδίποδας με την τραγική του ιστορία δεν ξεφεύγει από την διακωμώδηση. To esma με το Oedipe αποδεικνύει ότι υπάρχουν διάφορα συμπλέγματα εκτός του κλασσικού οιδιπόδειου...αλλά και η δυνατότητα επιλογής ζωής επίσης. Η παραγωγή είναι του 2009.
Από την ίδια σχολή, έναν χρόνο μετά έχουμε την Mytho Logique. Ένας σάτυρος με τον οποίον είναι ερωτευμένη η Bibiche - κάτι μάλλον μεταξύ μεταξύ νύμφης και νεράιδας - έχει μάλλον ρηχή φαντασία και έντονη την λογική (πολύ έντονη, για ένα μυθολογικό πλάσμα...). Και η φαντασία προϋποθέτει κάπου και το ψέμα. Και αυτό πρέπει να μάθει ο σάτυρος. Θα του βγει σε καλό;
Ίσως το πιό γνωστό διεθνώς κινούμενο σχέδιο που αναφέρεται στην Ελλάδα είναι το Βελγικό Een griekse tragedie (A Greek Tragedy στα αγγλικά) της Nicole van Goethem, με την ιστορία τριών γυναικείων κιόνων-αγαλμάτων (κάτι σαν τις Καρυάτιδες) που πασχίζουν να κρατήσουν όρθια τα απομεινάρια ενός αρχαίου οικοδομήματος. Πήρε το Oscar μικρού μήκους animation στα 1987 (η παραγωγή είναι του 1985).


   Σε ό,τι αφορά τώρα αναφορές στην νεώτερη και σύγχρονη Ελλάδα: στην πάρα πολύ ωραία εφετινή παραγωγή Zarafa των Bezancon και Lie υπάρχει μία μεγάλη σεκάνς με την παρουσία της πιό γνωστής, ίσως, Ελληνίδας ηρωίδας της επανάστασης του 1821, της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Μόνο που την παρουσιάζει σαν καπετάνισσα σε πειρατικό, ενώ  έτρεφε - δικαιολογημένα - μεγάλο μίσος η ίδια για τους πειρατές. Επιπλέον, ακούγεται αρκετές φορές η πιό γνωστή στο εξωτερικό ελληνική λέξη. Ακολουθεί ένα απόσπασμα με την συνάντηση του κεντρικού ήρωα με την Μπουμπουλίνα και το "πλήρωμά" της.

H οικονομικοκοινωνική κρίση που επηρέασε και την Ελλάδα, έχει γίνει αντικείμενο αρκετών animators. Π.χ., στο παράδειγμα που δίνω, έχει γίνει οπτικοποίηση άρθρου για την κρίση. Δεν εξετάζω αν συμφωνώ ή διαφωνώ με την ανάλυση (προσωπικά, διαφωνώ με πάρα πολλά από τα αναφερόμενα). Απλά, δίνω το αντικείμενο.

Το Oktapodi (γαλλική παραγωγή του 2007) εκτυλίσσεται σε ένα ελληνικό νησί, καλοκαίρι. Αφορά στην ιστορία αγάπης και αυτοθυσίας ενός χταποδιού για την αγαπημένη του. Προτάθηκε για Oscar μικρού μήκους to 2009, ενώ κέρδισε πολλά άλλα σημαντικά διεθνή βραβεία. 
Κλείνω την αναφορά με μία ταινία που περιμένουμε. Είναι το Them Greeks και είναι η ιστορία ενός φιλήσυχου τύπου, του Νόρμαν, o οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με την ελληνική ταβέρνα και την φασαρία που προκαλούν οι Έλληνες με το γλέντι τους. Ίσως να έχουμε πολλά στερεότυπα, αλλά θα δείξει. Η παραγωγή είναι της Durga και της Red Giant Studios, το animation γίνεται από animators από όλον τον κόσμο - το διαδίκτυο παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αυτή - και, παρότι υπάρχει ήδη αρκετά μεγάλη καθυστέρηση, οι δημιουργοί λένε ότι τα πράγματα αρχίζουν να τρέχουν. Η ταινία θα είναι τρισδιάστατο animation. Ακολουθεί ένα δείγμα, από την idiegogo καμπάνια των συντελεστών.

Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

Το πρώτο δοκιμαστικό για το "Ερνέστο και Ταρούν".

   Ξεκίνησα την δουλειά επάνω στην μικρού μήκους "Ερνέστο και Ταρούν", την οποία ελπίζω να τελειώσω σε έναν χρόνο από τώρα.
   Το πρώτο δοκιμαστικό αφορά στον Ερνέστο και σκοπός ήταν να δω προβλήματα τεχνικά, αλλά και το πώς  λειτουργεί το Toon Boom Studio σε σχέση με το παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο.
   Αφού, λοιπόν, ολοκλήρωσα την διαδικασία των σκίτσων και στο σκανάρισμά τους, προχώρησα στην σύνθεση με πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφίας. Εννοώ, ότι δούλεψα το κάθε σχέδιο, με μόνη εξαίρεση το πρώτο του δοκιμαστικού, σε επίπεδα (άλλο για το σώμα, άλλο για το κεφάλι, τα μάτια, το ανοιγόκλεισμά τους, την κίνηση του χεριού, την στροφή του κεφαλιού) και τα συνέθεσα ώστε να έχω ένα ολοκληρωμένο σκίτσο για κάθε καρέ (δούλεψα το δοκιμαστικό σε 12 καρέ ανά δευτερόλεπτο).
   Πρώτα, έκανα το paper test, το δοκιμαστικό στα καθαρά σχέδια (όχι στα σχέδιο με μολύβι, δηλαδή δεν είναι "αυθεντικό" paper test) εισάγοντας απλά τις εικόνες στο Toon Boom Studio. Εκεί διαπίστωσα πως είναι τελικά σημαντικό το πρόβλημα της σταθεροποίησης του χαρτιού στις peg bars, περισσότερο από όσο πίστευα. Αυτό φαίνεται και στα δοκιμαστικά, παρότι στο πρόγραμμα έκανα μερικές χειροκίνητες διορθώσεις, μετακινώντας τα αρχεία εικόνας που είχαν πρόβλημα. Εν τούτοις, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που πρέπει ν α βάλω εμπρός να διορθώσω (και με αυτό εννοώ την αγορά όποτε μπορέσω ενός διακορευτή για animation. προσωρινά θα το λύσω με την βοήθεια άλλων animators).
   Το επόμενο βήμα ήταν να κάνω εκ νέου εισαγωγή των αρχείων στο πρόγραμμα, αλλά αυτή την φορά μετατρέποντάς τα σε αρχεία vector (και έτσι επεξεργάσιμα). Κινηματογράφησα και αυτό το στάδιο και πέρασα στο επόμενο, στον χρωματισμό των vector αρχείων. Παρότι το Toon Boom υποστηρίζει πλήρως το παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο και ουσιαστικά σε προτρέπει να ασχοληθείς με αυτό με έναν πιό εκσυγχρονισμένο τρόπο, εν τούτοις, παρέχει και κάποιες διευκολύνσεις, όπως τον χρωματισμό όμοιων ζωνών σε διαφορετικά καρέ. Δηλαδή, Δεν χρειάστηκε να ζωγραφίζω σε κάθε καρέ χωριστά το παντελόνι του Ερνέστο, αλλά με τις λειτουργίες του προγράμματος (που αναγνωρίζει περιοχή χρώματος), γλίτωσα αρκετόν χρόνο.
   Η πιό χρονοβόρα διαδικασία ήταν αυτή της σκίασης. Νομίζω, μάλιστα, ότι λιγότερο χρονοβόρα θα ήταν η διαδικασία αυτή αν την πραγματοποιούσα με το χέρι και κάνοντας την σκίαση χωριστά σε κάθε καρέ (εκτός από αυτά που είχαν κοινή βάση ένα σκίτσο) και χωρίς να είναι δυνατό να βλέπει κάποιος τις σκιάσεις στο προηγούμενο σκίτσο, αν δεν είναι πολύ έντονες (όπως στην περίπτωση του δικού μου τεστ δηλαδή). Όμως, να πω ότι αυτό το πρόβλημα αφορά στην δημιουργία ταινίας πλήρως παραδοσιακού animation. Στην περίπτωση π.χ. του tradigital animation, τέτοιο πρόβλημα δεν υφίσταται, παρότι πάλι η κίνηση ελέγχεται καρέ-καρέ, καθώς εκεί η διαδικασία που ακολουθείται κυρίως είναι ο διπλασιασμό/αναπαραγωγή (duplicate - όχι copy-paste) από το ένα καρέ στο άλλο με όλα τα στοιχεία του σχεδίου. Επιπλέον, έστω και τυχαία παράγεται ένα παιχνίδισμα των σκιάσεων, που δίνει ένα πιό "αφελές" ύφος στο καρτούν, κάτι που ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να λειτουργήσει και θετικά για μία ταινία.
   Από και έπειτα, δεν απέφυγα κάποια σχεδιαστικά λάθη (π.χ. κάποια στιγμή "χάνονται" κάποιες τρίχες  από το κεφάλι του Ερνέστο, κατά την στροφή του κεφαλιού όταν χαιρετά), αλλά ήθελα κυρίως να δω πάλι τις τεχνικές δυσκολίες και τα χαρακτηριστικά του προγράμματος με το οποίο θα δουλέψω αυτή την ταινία.
   Ακολουθεί το βίντεο με το δοκιμαστικό.

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

Μικρό portfolio

   Αυτό το διάστημα ασχολούμαι αρκετά εντατικά με το σχέδιο, ώστε να το βελτιώσω, και με την διαμόρφωση χαρακτήρων για κινούμενο σχέδιο,άλλους για computer animation δύο διαστάσεων και άλλους για παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο.
   Κάποια από τα σκίτσα και τους χαρακτήρες που έφτιαξα και που θα φτιάξω στο μέλλον, θα τα αναρτήσω και στο ιστολόγιο, στην νέα σελίδα που τιτλοφορείται "portfolio".
   Αυτό το διάστημα δουλεύω σε αρκετούς χαρακτήρες και σε σενάρια, ενώ με φίλους κοιτάζουμε το ζήτημα της εργασίας πάνω και στο κινούμενο σχέδιο και για αυτό και υπάρχουν "κενά" ανάμεσα στις αναρτήσεις. Νομίζω πάντως ότι σχετικά σύντομα θα επανέλθω.

Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012

Το πρώτο μου (σχεδόν) παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο

   Το ιστολόγιο έμεινε για αρκετό καιρό ανενεργό, όχι γιατί δεν είχα να γράψω κάτι, αλλά γιατί προσπάθησα να ασχοληθώ "επισταμένως" με την δημιουργία του πρώτου μου σχεδόν παραδοσιακού κινουμένου σχεδίου.
Να διευκρινίσω κατ' αρχάς το "σχεδόν": Δεν έχω στην διάθεσή μου τρικέζα (rostrum νομίζω ονομάζεται στα αγγλικά η μηχανή) για να τραβήξω κάθε καρέ χωριστά. 
   Πάμε παρακάτω: Δεν με ενδιέφερε τόσο σε αυτή την φάση να κάνω ένα ωραίο κινούμενο σχέδιο, όσο να δω τις τεχνικές και άλλες δυσκολίες στην όλη παραγωγή του έργου, προβλήματα δηλαδή που πρέπει να λυθούν από την αρχή ως το τέλος.
   Εν αρχή, είναι το σενάριο: μία πολύ απλή ιστοριούλα: ένα ληστής γεροδεμένος απειλεί με ένα γκλομπ έναν φουκαρά και του ζητά τα λεφτά του. Ο φουκαράς αρνείται παρότι τρέμει από τον φόβο του και ο ληστής κινείται να τον χτυπήσει. Περνώντας σε άλλη σκηνή, εκείνη την ώρα πετά κοντά τους ένα πουλί, το οποίο ξαφνικά νιώθει ενοχλήσεις στο στομάχι του και πρέπει να "ξαλαφρώσει". Επιστρέφουμε στο πρώτο πλάνο και την ώρα που ο ληστής ετοιμάζεται να χτυπήσει τον άλλον ήρωα της ταινιούλας, το πουλί "ελευθερώνει" το...περιττό του φορτίο το οποίο θρονιάζεται μεγαλοπρεπώς πάνω στον ληστή, ο οποίος μένει κόκκαλο. Ο φουκαράς, βλέποντας, το σκηνικό, βγάζει από την τσέπη του ένα χαρτομάντηλο, το προσφέρει στον ληστή και αυτός κλείνει την ταινία με το βλέμμα στραμμένο στον θεατή. Απλά πράγματα, όχι μεγάλα νοήματα.

1. Το χαρτί.
   Το πρώτο πράγμα που είχα να κάνω, ήταν να επιλέξω το χαρτί. Ήξερα το μέγεθος (Α4), έπρεπε να βρω το βάρος. Δεν μου έκανε ούτε το "κανονικό" Α4 των 80 gr, (μικρή διαφάνεια), ούτε το διάφανο Α4 (νομίζω ότι θα δημιουργούσε σύγχυση). Επέλεξα τελικά χαρτί των 60 gr.

2. Περφορατέρ (διακορευτής επί το ελληνικότερο) και πατέντα.
   Στα αγγλικά ο όρος είναι Animation punch και δεν θα βρείτε αντίστοιχο στην Ελλάδα (και στην Ευρώπη θα δυσκολευτείτε: σε 2-3 χώρες μόνο). Και η τιμή ανεβαίνει ανάλογα με το είδος. Το στάνταρ acme εργαλείο - δύο πεπλατυσμένες τρύπες στα άκρα και μία στρογγυλή στην μέση - μπορεί να φτάσει και αρκετά επάνω από 1000€. Ο διακορευτής (υπάρχει προφανής λόγος που κάθε φορά που το ζητάω έτσι με κοιτάνε περίεργα, αλλά ελληνικά έτσι λέγεται...πάλι για προφανείς λόγους) είναι σημαντικός γιατί, αν είναι καλός, θα μας δώσει ομοιομορφία στο τρύπημα των χαρτιών και θα προχωράμε πιό γρήγορα την διαδικασία. Αναγκαστικά, προχώρησα σε εκείνη την φάση σε μία δημιουργία πατέντας.
Πήρα έναν απλό, οικιακό διακορευτή με δύο τρύπες. Τον τοποθέτησα στο μέσον ενός σκληρού χαρτονιού. Υπολόγισα, με ένα χαρτί Α4, σε πιό σημείο της μεγάλης πλευράς πρέπει να τοποθετήσω τον διακορευτή, ώστε να μπορεί να κόψει το χαρτί στο μέσον (έτσι νόμιζα...). Κατόπιν, έκοψα το χαρτόνι στο σημείο εκείνο, ώστε να εφαρμόζει ο διακορευτής και το επίπεδό του να είναι όσο το δυνατό πιό κοντά με αυτό του χαρτονιού (ώστε το τρύπημα του χαρτιού να είναι ακόμα πιό σωστό). Στερέωσα τον διακορευτή και έπειτα κόλλησα δύ πηχάκια πάνω στο χαρτόνι, ώστε να είναι οι οδηγοί για να μπαίνουν τα Α4 ακριβώς (χωρίς περιθώρια για να "παίζουν" δεξιά-αριστερά αλλά και χωρίς να "στριμώχνονται" και να χρειάζεται να πιεστούν για να πάνε στην θέση τους). Σημείωση: κάπου εκεί έκανα λάθος και το τρύπημα των χαρτιών δεν γινόταν στην μέση. Χάθηκαν λίγα χιλιοστά, αλλά αυτά ήταν αρκετά για να μην μπορεί να γίνει σωστά η εργασία αυτή (οπότε, χρειάζεται διόρθωση η τοποθέτηση των οδηγών).

Έφτιαξα και μία peg bar που να δέχεται το χαρτί όπως το τρύπαγε ο περφορατέρ και την εφάρμοσα πάνω στον δίσκο του κινουμένου σχεδίου (εν καιρώ θα σας πως). Και αυτό μας πάει στο επόμενο βήμα.

3. Το γραφείο.
   Είμαι πολύ τυχερός, γιατί ο γραφείο (βασικά, σκεφτείτε το περισσότερο σαν άνω μέρος ενός γραφείου) μου το χάρισε κορυφαίος animator (δεν αναφέρω το όνομα, σε περίπτωση που δεν θέλει). Κάποια στιγμή, θα το μετρήσω και θα σας δώσω οδηγίες κατασκευής). Το πιό σημαντικό θέμα εκεί ήταν ο φωτισμός: προτίμησα λάμπα φθορίου (οικονομίας όπως λέγονται τώρα). Στην αρχή είχα μία λάμπα σχετικά αδύναμη και την αντικατέστησα με μία μεγαλύτερη.

Τί ΔΕΝ έκανα:
   Δεν έκανα storyboard, γιατί, όπως είπα, με ενδιέφερε κυρίως να δω τις τεχνικές δυσκολίες, όχι τις "καλλιτεχνικές" (όχι ότι και αυτές δεν τις σημείωσα: θα αναφέρω και κάποιες παρακάτω). Ομοίως, δεν μπορούσε να υπάρχει animatic.
   Είχα στο νου μου το exposure sheet (δεν γνωρίζω δυστυχώς τον ελληνικό όρο), αλλά δεν το κατανοούσα αρκετά για να το εφαρμόσω, κάτι που έκανα όμως, έστω καθυστερημένα, στο μετά την παραγωγή στάδιο. Θα εξηγήσω σε εκείνο το σημείο.

...Και από εδώ και έπειτα ξεκίνησα την παραγωγή. Με την διαδικασία που σας είχα πει και στο webinar. Όλα τα σκίτσα έγιναν στο χέρι: πρώτα με μολύβι (το σκληρό μολύβι είναι τελικά καλύτερο για το περίγραμμα, αλλά υποθέτω ότι κάθε μολύβι, ανάλογα με το τί θέλει καθένας να κάνει, μπορεί να δώσει πολλά). Εκεί βρήκα μία πρώτη δυσκολία: Με το να σκιτσάρει κανείς μόνο με μαύρο στο ένα χαρτί που βρίσκεται πάνω στο άλλο και με δεδομένο ότι κάποια στιγμή μπορεί να έχει και 5-6 επάλληλα χαρτιά, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να "μπλέξει" στοιχεία (π.χ. να νομίζει ότι κινεί το δεξί χέρι, αλλά τελικά να κινεί το αριστερό) και σε κάποια στιγμή να πάρει λάθος δρόμο το animation. Κατάλαβα τότε την σημασία των χρωματιστών μολυβιών, τα οποία σου επιτρέπουν να σχεδιάζεις κάποιο στοιχείο με διαφορετικό χρώμα. Π.χ. το πόδι που κρύβεται, το σχεδιάζει με, ας πούμε, μπλε μολύβι (το οποίο έχει την ιδιότητα να σβήνει αρκετά εύκολα, δεν μιλάμε για τις γνωστές ξυλομπογιές), ενώ αυτό που είναι μπροστά με το κανονικό. Έτσι, ξέρουμε κάθε φορά πού είναι τί. ΤΟ πρόβλημα είναι πως τέτοια μολύβια δεν υπάρχουν στην Ελλάδα και θα πρέπει κανείς είτε να τα παραγγείλει μέσω διαδικτύου, πληρώνοντας όμως πολλά στα μεταφορικά είτε να βρίσκεται στις ΗΠΑ, ή στην Γαλλία , στην Αγγλία και στο Βέλγιο (ίσως και στις χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης που έχουν παράδοση) και να ξέρει σε ποιά καταστήματα θα πάει (δεν βρίσκονται παντού, δεν βρίσκονται σε κάθε κατάστημα που πουλά υλικά καλλιτεχνικά). Ήμουν τυχερός γιατί είχα φίλο που βρισκόταν στην Γαλλία και του είπα αν μου πάρει ένα κουτί.
Από εκεί και έπειτα, δούλεψα τις μορφές μου σε διαφορετικά επίπεδα-layers, και όχι στο ίδιο. Δηλαδή, άλλο ο ληστής, άλλο το θύμα του, άλλο η πολυκατοικία, σε διαφορετικό layer το σώμα το πουλιού στο κοντινό πλάνο, σε διαφορετικό τα φτερά, σε διαφορετικό το κεφάλι που γυρίζει.
Αφού ολοκλήρωσα το σκιτσάρισμα με τα μολύβια, "πέρασα" από πάνω τα σκίτσα με μαύρους μαρκαδόρους σχεδίου. Χρησιμοποίησα μαρκαδόρους πάχους 0.3, ενώ για τις λεπτομέρειες βρήκα μόνο μπλε 0.1 και σε αυτό οφείλεται το ότι "χάθηκαν" οι λεπτομέρειες των προσώπων στο σκανάρισμα και στην ψηφιακή επεξεργασία (το μπλε εμφανιζόταν σαν γκρι).

Το σκανάρισμα και η επιλογή προγράμματος για την εισαγωγή των αρχείων και την επεξεργασία:
   Αφού σκάναρα τα χαρτιά, αρχικά τα επεξεργάστηκα στο gimp (open source πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας, εφάμιλλο του Photoshop, αλλά σχετικά δύσχρηστο μέχρι να καταλάβεις την λογική του). Καθάρισα βασικά τις πληροφορίες που έγραφα στα χαρτιά (π.χ. πόσα καρέ μένει ακίνητο αυτό το σκίτσο, αν εναλλάσσεται με άλλο κτλ) και τις πιό χτυπητές μουντζούρες. 
Εδώ, άρχισα να φτιάχνω και το axposure sheet (dope sheet στην Αγγλία). Τί είναι όμως αυτό; Ουσιαστικά, είναι το χτίσμο του animation στο χαρτί. Χοντρικά, σε μία στήλη μπαίνει ο αριθμός κάθε καρέ χωριστά και στις άλλες: το background (π.χ. το background 1 το χρησιμποιούμε από το καρέ 1 ως το καρέ π.χ.100. Στην στήλη που σημειώνουμε το background, γράφουμε στο καρέ 1 το background 1 και τραβάμε μία κάθετη στήλ που σταματά στο αντίστοιχο του καρέ 100. Αν μετά χρησιμοποιούμε το bacground 2, στο τετράγωνο της στήλη του background που αντιστοιχεί στο καρέ 101, σημειώνουμε το "background 2" και τραβάμε μία γραμμή μέχρι  εκεί που θέλουμε. Αντίστοιχα κάνουμε με κάθε στοιχείο του κινουμένου σχεδίου μας. Μία κίνηση ενός στοιχείομπορεί φυσικά να εμφανίζεται μόνο σε ένα καρέ ή σε λίγα, κάτι που είναι το πιό συνηθισμένο). Εξυπακούεται ότι αυτό σημαίνει ότι έχουμε χρονομετρήσει το πόσο θα κρατά η κίνηση που θέλουμε να βάλουμε στο χαρτί. Το ότι ακολούθησα σε αυτή τη στιγμή την διαδικασία αυτή, με διευκόλυνε στο να ξέρω σε ποιό καρέ μέσα στο πρόγραμμα θα βάλω το κάθε στοιχείο, αν όμως το έκανα εξ αρχής, θα σήμαινε ότι "εγκεφαλικά" θα είχα ήδη έτοιμο το animation και θα έπρεπε "μόνο" να το σκιτσάρω, χωρίς να σκέφτομαι την ώρα του σκίτσου πόσην ώρα θα πρέπει να κρατήσω αυτή την πόζα κτλ. Άρα, θα εξοικονομούσα χρόνο.
   Κατόπιν,σκόπευα να περάσω τις εικόνες στο Anime Studio Pro 8, το πρόγραμμα που έχω για την δημιουργία animation. Άρχισα λοιπόν να εισάγω τα αρχεία jpeg. Από ένα σημείο και μετά, διαπίστωσα πως οι εικόνες εισάγονταν σαν "σπασμένα" αρχεία εικόνας, δηλαδή, ουσιαστικά δεν μπορούσα να τις εισάγω.
Θεώρησα ότι ίσως είναι πρόβλημα του είδους του αρχείου της εικόνας. Δημιούργησα αρχεία png. Το ίδιο αποτέλεσμα. Επέλεξα διάφορες μορφές αρχείων - και ανυσματικά - vector - αρχεία, αλλά δεν έβγαλα άκρη. Τότε κατάλαβα ότι το πρόγραμμα δεν σηκώνει την παραγωγή παραδοσιακού κινουμένου σχεδίου (σε αυτή την φάση, το σκανάρισμα και η εισαγωγή των εικόνων σε ένα πρόγραμμα ισοδυναμούν με την παλιά καρέ καρέ φωτογράφηση της ταινίας). Διαπίστωσα ότι μπορούσα να ακολουθήσω την διαδικασία εισαγωγής στο Pinnacle Ultimate Studio 14 αλλά θα ήταν χρονοβόρα.
Για να μην παρεξηγηθώ: το ASP 8 είναι μία χαρά πρόγραμμα, το οπίο όμως δεν σηκώνει παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο και ό,τι σχετίζεται με αυτό, για αυτό και η τιμή του είναι πιό προσιτή. Στην δημιουργία digital animation είναι πολύ καλό.
   Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρήκα ότι το καλύτερο πρόγραμμα της αγοράς, το Toon Boom Studio (αναφέρομαι στην οικιακή έκδοση, όχι στις επαγγελματικές της εταιρείας) στηρίζει απόλυτα το παραδοσιακό κινούμενο σχέδιο. Ευτυχώς, παρέχει μία δοκιμαστική έκδοση 30 ημερών, την οποία και δοκίμασα σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά της για αυτό που με ενδιέφερε.
Έτσι, πέρασα στο Toon Boom τα αρχεία jpeg (εντάξει, ψιλοβαρετή εργασία, αλλά σκέψου τί τράβαγαν οι παλιοί...) και έκανα εξαγωγή το αρχείο, το οποίο και ακολουθεί:
   Και μία παρατήρηση για το τεχνικό μέρος της ταινίας καθαυτής: στο τρίτο πλάνο, το πουλί έπρεπε να το κάνω να πετά πιό σιγά. Έτσι όπως το έβαλα να πετάει, γρήγορα, ο θεατής αφενός δεν είχε τον χρόνο να συλλάβει όλες τις κινήσεις (τί να πρωτοδεί; την απειλητική κίνηση του ληστή ή το πουλί να πετά και να "σημαδεύει" τον ληστή;), αφετέρου χάθηκε και η έκφραση του πουλιού (ανακούφιση) μετά την "απελευθέρωση" του ...περιττού βάρους.
   Φυσικά, θα ήθελα να επεξεργαστώ την ταινιούλα, να την χρωματίσω κτλ. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα:
1) Είτε ότι θα πρέπει να χρωματίσω όλα τα αρχεία εικόνας στο πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας και μετά να τα εισάγω πάλι στο Toon Boom (εκτός και το Toon Boom μπορεί να διαβάσει απευθείας τις αλλαγές στα αρχεία εικόνας, οπότε δεν μπαίνει ζήτημα να φτιάξω εκ νέου αρχείο με τις έγχρωμες εικόνες) είτε
2) Να βρω τρόπο να δημιουργήσω vector (ανυσματικά) αρχεία εικόνας από τα αρχεία jpeg.
Εδώ βρήκα ότι το Toon Boom έχει έναν περιορισμό: ένα αρχείο jpeg που έχω ήδη εισάγει στο πρόγραμμα, φαινομενικά το μετατρέπει με την κατάλληλη εντολή σε vector, αλλά ουσιαστικά δεν είναι επεξεργάσιμο (το βλέπει σαν "κενό" vector αρχείο). Έτσι, έχω δύο λύσεις:
   α) Αν έχω ήδη σκανάρει τα ξπεγ αρχεία, επιλέγω να τα εισάγω σε ένα καινούργιο Project ως vector αρχεία. Ή
   β) Αν δεν τα έχω σκανάρει ακόμα, επιλέγω να τα εισάγω σε ένα νέο project (έργο) μέσω της κατάλληλης εντολής, ως vector. 
Ακολούθησα την πρώτη μέθοδο,της ανυσματοποίησης των ήδη υπαρχόντων αρχείων και το αποτέλεσμα ήταν το ακόλουθο:

   Το σημαντικό με τα αρχεία vector δεν είναι τόσο ή μόνο ότι "καθαρίζουν" την εικόνα (και λάβετε υπόψιν ότι εδώ δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα με τις ρυθμίσεις του voctorizing/ανυσματοποίησης του αρχείου, κάτι που νομίζω ότι σημαίνει πως κάποιες λεπτομέρειες ίσως τις "έσωζα" αν ήμουν πιό σχολαστικός, αλλά ο σκοπός μου ήταν άλλος), όσο το ότι είναι άμεσα επεξεργάσιμα από το ίδιος το πρόγραμμα animation. Βασικά, μπορούν να χρωματιστούν άμεσα. Ένα μικρό τμήμα της ταινίας το χρωμάτισα:


   Τα προγράμματα ψηφιακής επεξεργσίας κινουμένου σχεδίου επιτρέπουν - αν πάμε καλά οργανωμένα για μια δουλειά - το άμεσο και πρακτικό, σε πραγματικό χρόνο τεστάρισμα της ταινίας μας, όταν παλιότερα ο κάμεραμαν θα έπρεπε να πάρει τα σκίτσα, να τα φωτογραφίζε, να τα εμφανίσει την νύχτα (ίσως να μιλάμε μόνο για 5-10 δευτερόλεπτα ταινίας, έτσι;) και να τα δει ο σκηνοθέτης/animator την άλλη μέρα και, αν δεν του άρεσαν, να ξεκινήσει όλη η ομάδα την δουλειά για να κάνει διορθώσεις....

Θα επανέλθω αρκετά σύντομα με κάτι πιό πρακτικό.

Παρασκευή 6 Ιουλίου 2012

Το ελληνικό animation: 4ο μέρος


   Από το 2000 και έπειτα, μπαίνει δυνατά η ψηφιακή τεχνολογία και στο ελληνικό animation, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο υπολογιστής μονοπώλησε ή μονοπωλεί τον χώρο. Κυριαρχεί σαφώς στο τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο, αλλά στο δισδιάστατο και στο stop motion έχουμε περισσότερο ένα υβρίδιο παρά απόλυτη κυριαρχία της ψηφιακής τεχνολογίας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως λείπουν και αυτά τα παραδείγματα (εγώ π.χ. μέχρι τώρα εργαζόμουν μόνο με τον υπολογιστή: τώρα αρχίζω να μπαίνω στον χώρο του παραδοσιακού κινουμένου σχεδίου ή κάτι κοντά σε αυτό). Τον δρόμο, πάντως, στις νέες τεχνολογίες είχαν ήδη ανοίξει τα "Φραουλόπουλα", τα οποία είδαμε στο 3ο μέρος του αφιερώματος.
   Στα 2001 ο Σπύρος Πολυμέρης μας έδωσε το Ό,τι είναι ταξίδι. Την ίδια χρονιά, ο Αρίσταρχος Παπαδανιήλ ολοκλήρωσε το καρτούν Το ...άλλο.
Στα 2002 ο Δημήτρης Βόρρης έδωσε στο κοινό Το Συμπόσιο του Αρχαιούλη, με το οποίο ασκούσε κριτική στις διατροφικές συνήθειες των σύγχρονων Ελλήνων. Την ίδια χρονιά, ο Νάσος Μυρμιρίδης έβγαλε και το δεύτερο επεισόδιο του Αρχαιούλη, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, προφανώς με την ευκαιρία της διεξαγωγής τους από την Αθήνα δύο χρόνια μετά. Η δεύτερη ταινία αξιοποιεί το 3D animation και την φωνή του Χάρυ Κλυνν. Η σατιρική διάθεση είναι ιδιαίτερα εμφανής.



Την ίδια χρονιά, ο Σπύρος Σιάκας σκηνοθέτησε το αλληγορικό Star System.
Ένας άλλος Σπύρος, ο Ρασιδάκης, πάλι στα 2002 έβγαλε την ταινία του Ο νόμος της βαρύτητας, σε 3D, μία υψηλού επιπέδου ταινία. με αναφορές στο οικολογικό πρόβλημα, στο ζήτημα "μεγαλούπολη", στο θέμα της ελευθερίας, της φιλίας, της ματαιοδοξίας - όπως αναφέρει ο ίδιος ο δημιουργός - και του φθόνου και τελικά με την απαισιοδοξία για το κατά πόσον ο άνθρωπος έχει πάρει μία μη αναστρέψιμη πορεία καταστροφής.





Πάλι στα 2002 ο Ανανιάδης έβγαλε την συνέχεια της Τρύπας, το Overground - Τρύπα 2, η οποία πάντως παρουσιάστηκε μετά από 2 χρόνια. Ο ήρωας προσπαθεί να επιβιώσει πάνω από την τρύπα τώρα, ξανακατεβαίνει όμως στους υπονόμους, από όπου κακήν κακώς τον διώχνουν οι εργασίες του Μετρό. Οι κάτοικοι του υπονόμου του δίνουν ένα αλεξίπτωτο, με το οποίο τελικά θα ανέβει ψηλά και θα φύγει από την Γη. Δυστυχώς, δεν βρήκα την ταινία κάπου.
Η πρώτη ελληνική 3D παραγωγή ήταν το "Οι φίλοι μου τα διαστημάκια" του Δημήτρη Πατρίκιου, το 2003. Μία ταινιούλα για παιδιά (ακολουθεί trailer).


Στα 2004 ο Κώστας Κατράκης σκηνοθέτησε σε 3D animation την Φανταξιά, με θέμα την δύναμη της παιδικής φαντασίας. Ο Κατράκης ασχολείται εδώ και χρόνια ιδιαίτερα με την εκπαίδευση των παιδιών πάνω στο animation (ακολουθεί trailer).

Το 2005 ο Σιάκας δίνει το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Star System, με τον τίτλο The mirror stage. Το θέμα του χoρού παραμένει kai parall;assetai, ενώ η τεχνική που ακολουθείται είναι κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά του stop motion με μαριονέτες.

Την ίδια χρονιά ο Ανανιάδης παρουσίασε το Μην πετάξεις τίποτα, με κύριο θέμα την οικολογία αλλά και την - καπιταλιστική; - απληστία, με το όλο πλέγμα κεφαλαιοκρατίας, στρατοκρατίας αλλά και της δουλικής στάσης του γενικότερου πληθυσμού - της εξαγοράς της συνείδησης εν ολίγοις -έναντι της εξουσίας. Τελικά, τίποτα "δεν πετιέται". 


Η τεχνολογία τρισδιάστατων κινουμένων σχεδίων που έφερε και την πτώση του κόστους παραγωγής, οδήγησε ουσιαστικά σε μία άνθιση του ελληνικού κινουμένου σχεδίου ποσοτικά και ποιοτικά, ακόμα και αν ακόμα δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό ούτε καν στο ελληνικό κοινό. Πάντως, οι διακρίσεις άρχισαν να έρχονται όλο και περισσότερες και σε διεθνή φεστιβάλ.
Στα 2007 η ταινία Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι προβλήθηκε στη ΕΡΤ. Σκηνοθέτες ήταν ο Παναγιώτης Ράππας και ο Άγγελος Ρούβας και την παραγωγή ανέλαβε η Time Laps Pictures  με την Minotaur Digital Arts (MDA) να αναλαμβάνει ένα μικρό τμήμα της παραγωγής. Η ταινία έκανε αίσθηση ενώ κέρδισε και διακρίσεις και βραβεία στην Κύπρο, στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και αρκετά σε ελληνικά φεστιβάλ. Ακολουθεί απόσπασμα.

Αφού έγινε αναφορά στην MDA, ας δούμε και το demo reel του 2008. Η εταιρεία ασοχλήθηκε και με εκπαιδευτικές ταινίες υψηλού επιπέδου. 



Παράλληλα, αυξάνονται οι εμφανίσεις δημιουργιών Ελλήνων στο διαδίκτυο, και πάλι σε υψηλότατο επίπεδο, μέσα από τις διάφορες πλατφόρμες (flash, toonboom, Anime Studio κτλ). Μία από αυτές, είναι του Ηλία Σούλα, το Space Alone, μία εξαιρετικά όμορφη και - φαινομενικά μόνο - πικρή ιστορία, γεμάτη συναισθήματα και με εκπληκτική μουσική επένδυση.

Θα μεταφερθούμε στα 2010, όταν θα σημειωθεί μία έξαρση δημιουργικότητας σε πολλά επίπεδα, σε διάφορες τεχνικές, με μία ακόμα σειρά από αριστουργήματα. Ξεκινώ από το εκπληκτικό Το χωριό του Στέλιου Πολυχρονάκη, stop motion ταινία με βραβεία εντός και εκτός Ελλάδας και πλήθος συμμετοχών, ανάμεσα σε αυτές και στο φημισμένο φεστιβάλ του Ανεσύ.


Μάλιστα, ο Πολυχρονάκης έφτιαξε και ένα "making of" της ταινίας του, αρκετά διδακτικό νομίζω.


H Έφη Παππά μας έδωσε την διπλωματική της εργασία από το ΤΕΙ Εφαρμοσμένων Τεχνών και Σχεδίου με τον τίτλο 1,2 million Children, με ταινία που αναφέρεται στο εμπόριο παιδιών, γενικότερα της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων με ειδική αναφορά στα παιδιά, όπως αναφέρει η ίδια. Τεχνικά είναι υβρίδιο, computer animation δύο διαστάσεων αλλά σε τρισδιάστατο χώρο.Η ταινία πήρα μέρος σε πολλά φεστιβάλ και είχε διακρίσεις.


Παράλληλα, άρχισαν να βγαίνουν και άλλες διαδικτυακές σειρές στο youtube και αλλού. Η  ακόλουθη, Πριν το Teza, είναι μία μεταφορά comic strips σε κινούμενο σχέδιο. Δημιουργός είναι ο Γιώργος Μελισσαρόπουλος (Meliss). Έτσι, οι δρόμοι για το ελληνικό άρχισαν αν ανοίγονται σε διάφορα σημεία (το δεύτερο ταινιάκι είναι του 2011).



Ένας άλλος δρόμος που βρήκε το ελληνικό animation - δρόμος που είχε ανοιχτεί στο εξωτερικό, αλλά πάντα το ερώτημα είναι "ποιός θα κάνει το βήμα" και εδώ - είναι αυτός της μίξης ζωντανής δράσης με animation. Μία πραγματικά φρέσκια και ωραία ιδέα είδαμε στο Το κορίτσι στον τοίχο, από τον Γαβριήλ Ψαλτάκη. 




Την ίδια χρονιά επιστρέφει ο Θόδωρος Μαραγκός με το ντοκυμανταίρ Οι κλέφτες του χρόνου. Μέσα στην ταινία παρεμβάλλονται - όπως συνηθίζει να το κάνει ο σκηνοθέτης - τμήματα με κινούμενο σχέδιο. Η αναφορά γίνεται στον φωτογράφο Παναγιώτη Ηλιόπουλο και στην πολυτάραχη αλλά ενδιαφέρουσα ζωή του.


Ο Ντίνος Θεοδοσίου, ακόμα ένας αυτοδίδακτος Έλληνας, εργάζεται πάνω στο τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο. Μία από τις δουλειές του είναι Τα σκυλιά, μεσαίας διάρκειας ταινία. Ακολουθεί το trailer.
Στα 2012 πάλι, ξαναβλέπουμε ελληνικά κινούμενα σχέδια στην ελληνική τηλεόραση. Πρόκειται για την σειρά Ουκ αν λάβοις, των Γιάννη Παπαδάκου, Δημήτρη Δαγδιλέλη, Φωτεινού Χιώλου, Τάσου Κουνάκη, Γιάννη Τσιτσώνη και Δημήτρη Ευστρατιάδη. Η σειρά φιλοδοξούσε να είναι κάτι σαν το ελληνικό South Park. Πατούσε στην επικαιρότητα, πολιτική, πολιτιστική κτλ, αλλά αντιμετώπισε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε ελληνική παραγωγή: όλοι περιμένουν να λειτουργούν οι animators με standards Χόλλυγουντ. Αλλά ...μόνο οι animators και θεωρώντας ότι συνεργάζονται με την Disney περίπου. 
Οι ευχάριστες εκπλήξεις δεν τελειώνουν για το 2010. Άλλη μία βρίσκουμε στην Mariza του Κωνσταντίνου Κρυστάλλη. Η Μαρίζα είναι ένα γαϊδούρι. Τί συμβαίνει όταν μια γαϊδούρα συμπεριφέρεται... γαϊδουρινά;
Στα 2010 έρχεται και η τελευταία - ως τώρα - ταινία του Ιορδάνη Ανανιάδη, το 12410 και 1 τριαντάφυλλα, αναφορά στα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973 και στην επέτειο. Μία γάτα "θυμάται". Πέρα από τις όποιος διαφωνίες μπορεί να έχει κάποιος για ορισμένες από τις αναφορές του Ανανιάδη, η ταινία δείχνει πως είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για το ελληνικό κινούμενο σχέδιο - αν όχι το μεγαλύτερο - και μόνο θλίψη προκαλεί το γεγονός ότι κα΄ποιες παραγωγές του δεν ολοκληρώθηκαν για λόγους οικονομικούς.

Η εργασία αποφοίτησης του Σπύρου Πανταζή από το ΤΕΙ, ήταν μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα 
ταινία υβριδική, με τίτλο Deconstruction, επιστημονικής φαντασίας, μία αλληγορία: "Μην κρίνεις τον άλλον από αυτό που φαίνεται". Αλλά και μία σπουδή, νομίζω, στην μοναξιά.
Στο κανάλι του τμήματος γραφιστικής του ΤΕΙ θα βρει κανείς και άλλες ενδιαφέρουσες σπουδαστικές ταινίες.
Synex;izetai παράλληλα και μία ανάπτυξη - πάλι τόσο ποιοτική όσο και ποσοτική - του ελληνικού stop motion. Ένα παράδειγμα ακολουθεί: είναι της ομάδας Illusion Drops και έχει τίτλο Dream of living.


Αφήνω για το τέλος την καλύτερη ίσως ταινία - μικρού μήκους - που έχει γυριστεί από Έλληνες. Πρόκειται για την ταινία του Παναγιώτη Ράππα, The fountain of youth. Είναι μία ταινία 3D animation, 
Βασισμένη στο παραμύθι του Λαυκάδιου Χερν, Ελληνοϊρλανδού που θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Ιαπωνίας (με το όνομα Κοϊζούμι Γιακούμο) με τον ομώνυμο τίτλο. Δυστυχώς, έχω μόνο ένα trailer να σας δώσω. Η μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου εντείνει τα συναισθήματα που γεννά η παρακολούθηση της ταινίας, Με την πρώτη ευκαιρία, απολαύστε την!

Εδώ ολοκληρώνω το αφιέρωμα στο ελληνικό animation. Κάποια συμπεράσματα που μπορούν να βγουν είναι ότι, υπάρχει ταλέντο στην Ελλάδα, ανεκμετάλλευτο. Απόδειξη είναι ότι πολλοί Έλληνες που βγήκαν στο εξωτερικό εργάζονται σε αυτόν τον τομέα με μεγάλη επιτυχία, ενώ ακόμα και αυτοί που επιμένουν να υπηρετούν αυτήν την τέχνη στην Ελλάδα, δίνουν πολύ ωραία δείγματα δουλειάς, έως και ισάξια με αυτά χωρών με μεγάλη παράδοση στο animation. Επίσης, αποδεικνύεται πως ο χώρος δεν έχει τύχει της προσοχής του κράτους, ενώ και η διαφήμιση δεν δείχνει εμπιστοσύνη στους Έλληνες του είδους αυτού - τουλάχιστον όχι τόσο όση θα έπρεπε - και αυτό έχει αποτέλεσμα και στην ισχνή παραγωγή ταινιών ολοκληρωμένων: η οικονομική δυσχέρεια στον χώρο του aniamtion είναι η πραγματικότητα εδώ και χρόνια. Το γεγονός ότι υπάρχει, πάντως, τμήμα ΤΕΙ που εκπαιδεύει στο animtion είναι ενθαρρυντικό. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε εκπαιδευμένους animators, αλλά ακόμα η ερασιτεχνική παράδοση σηκώνει μεγάλο βάρος στον χώρο. Ένα ακόμα μειονέκτημα, σημαντικότατο, είναι πως δεν βρίσκει κανείς τα υλικά που χρειάζεται για να δημιουργήσει. Εννοώ από ειδικά μολύβια μέχρι προγράμματα για του υπολογιστές. Όλα πρέπει να τα παραγγείλει από το εξωτερικό ή να γνωρίσει τις διαστάσεις των επίπλων για να κατασκευάσει ένα γραφείο, σχεδιαστήριο κτλ Εν τούτοις, η "εμπλοκή" της ψηφιακής τεχνολογίας, κάνει πιό προσιτό το αντικείμενο σε όσους έχουν την διάθεση να ασχοληθούν με αυτό.
Τώρα, με δεδομένη την οικονομική κρίση, είναι άδηλο το μέλλον του ελληνικού animation, όπως και κάθε άλλου επαγγέλματος ή δραστηριότητας αντίστοιχης στην Ελλάδα (και όχι μόνο). Δεν φαίνεται, πάντως, κάποια ανασχετική τάση αυτή την στιγμή. Το ζήτημα είναι, νομίζω, πότε θα πάρει οργανωμένη μορφή αυτή η ενασχόληση/εργασία (εννοώ κυρίως με σπουδές πανεπιστημιακές, με δημιουργία στούντιο - κυρίως κρατικών, που να διασφαλίζουν ένα μίνιμουμ χρηματοδότησης -  ικανών να σηκώσουν παραγωγές μαζικά και ποιοτικά κτλ ή με ανεξάρτητα στούντιο που να ανταπεξέρχονται στις ανάγκες του χώρου, χωρίς να κάνουν δραματικές εκπτώσεις στην ποιότητα).

Ακολουθούν σύνδεσμοι για τα τρία πρώτα μέρη του αφιερώματος:




Δευτέρα 4 Ιουνίου 2012

Βραβεία 2ου Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου


(Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ http://www.shortfilmfestival.gr/)

Μέσα σε μια γεμάτη ασφυκτικά αίθουσα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης διεξήχθη η τελετή λήξης και  βράβευσης του 2ουΦεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας. Ο ψηφιακός κινηματογράφος έχει δημιουργήσει μια χωρίς προηγούμενο τεχνολογική επανάσταση στη βιομηχανία του σινεμά, της τηλεόρασης και του internet. Η εργονομία και η διαθεσιμότητα των ψηφιακών κινηματογραφικών μηχανών καθώς και οι ανεξάντλητες δυνατότητες που προσφέρει το ψηφιακό μοντάζ, επιτρέπουν σε όποιον επιθυμεί να υλοποιήσει τη δική του παραγωγή - είτε πρόκειται για ταινία, ντοκιμαντέρ, διαφημιστικό, σπότ, μουσικό βίντεο, web tv, δημοσιογραφικό ρεπορτάζ.
Το θέμα είναι η αισθητική αρτιότητα ,η αισθητική αναζήτηση με το πέρασμα στο ψηφιακό. Τα νέα τεχνολογικά δεδομένα, επιτρέπουν τις ιδιαιτερότητες, να αναδείξουν την αισθητική δύναμη, να δουλέψουν με τη υφή, με τις σχέσεις των εικόνων και των μορφών της αφήγησης.
Η σχέση τέχνης και τεχνικής στον κινηματογράφο είναι όροι συνυφασμένοι. Ο κινηματογράφος πρέπει να εχει την φιλοδοξία να καταγράφει το παρόν, να συνδιαλέγεται με το παρελθόν, και να φαντάζεται το μέλλον. Οι ταινίες θα πρέπει να βασίζονται σε αυτό και να δουλεύουν το ψηφιακό μέσο σαν ένα σύγχρονο τρόπο εμφάνισης και αντίληψης του αισθητού.
Ο Κινηματογράφος μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαφύλαξη και την προβολή της τοπικής και της περιφερειακής πολιτιστικής ταυτότητας και ποικιλομορφίας.
Με αυτή του την ιδιότητα άλλωστε, αναδεικνύεται σε πρωτεύοντα παράγοντα ανάπτυξης των ευρωπαϊκών κοινωνικών αξιών και λειτουργίας των δημοκρατικών κοινωνιών, καθώς τα οπτικοακουστικά έργα δύνανται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση της Ελληνικής και ευρύτερα της Eυρωπαϊκής ταυτότητας.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Maurizio Von Trapp - Miss Mia Meows
ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Χατζηγιαννάκης Δημήτρης –
  Miss Mia Meows – Matador – China Doll
ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ Πιζάνια Ήρια China Doll
ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΤΙΟΤΗΤΑΣ Γιουζέπας Δημήτρης – Θεοδωρίδου Εύα Living City
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Παναγιώτης  Μπουγιούρης  «Η Μεγάλη Κομπίνα»
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Δημήτρης Πουλικάκος «Ο κύριος Π»
ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ «ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΥ» Γκουζιώτης Δημήτρης – Από Πηλό
ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ Γκώτσης Δημήτρης – Roland Rammul Hidden Life
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Κασπίρης  Γιάννης - Με λένε Στέλιο
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Σπρουτσκίδου Νάντια «Ο Θάλαμος του Πόνου»
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ VIDEO ART Καρασαχινίδης Παντελής Η Κέλυ τινάζει τα σεντόνια
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ANIMATION Μίλτση Ελένη Εκκρεμότητα
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΓΙΑ ΣΕΝΑΡΙΟ Νάκος Δημήτρης Felix Culpa
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ George Featham  -  Living City
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Μαργαριτα Αμαραντίδη – Gran partita
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Χάρης Εμμανουήλ – TIMOR
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Έρση Μαλικένζου – TIMOR
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Ερρίκος Λίτσης – Hidden Life
Από φέτος το φεστιβάλ ονομάζει το βραβείο Ντοκιμαντέρ «Γιάννης Λάμπρου» τιμής ενεκεν
Την τελετή παρουσίασε η Ηθοποιός Ανδρομάχη Μαρκοπούλου

Τρίτη 29 Μαΐου 2012

2ο Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας

http://www.shortfilmfestival.gr/
Το Φεστιβάλ έχει ήδη ξεκινήσει από τις 25 Μαΐου και θα διαρκέσει ως την Κυριακή αυτή, 3 του Ιουνίου. Την τελευταία ημέρα διεξάγεται και το διαγωνιστικό του animation. Θα δείξουν και την δική μου (πολύ) μικρού μήκους Η Ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αν τα πράγματα πάνε καλά, την Κυριακή θα μπορέσω να είμαι στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη για την παρουσίαση. Ίσως τα πούμε εκεί.
Πάρτε και την ταινία μου.

Τετάρτη 23 Μαΐου 2012

Το ελληνικό animation: 3ο μέρος.

Η δεκαετία του '80 έφερε μία σχετική μόνο ανάπτυξη του ελληνικού animation (αναφέρω και πάλι ότι το γεγονός της ΜΗ πραγματοποίησης του γυρίσματος του "Παντεχνή" προσωπικά για εμένα έχει καταλυτική συμμετοχή σε αυτό). Το διαφημιστικό κομμάτι του animation ειδικά γνώρισε μία επιτυχία παραπάνω και αρκετές από εκείνες τις διαφημίσεις τις θυμόμαστε ακόμη όσοι είμαστε μίας ηλικίας και άνω (εντάξει, όχι ιδιαίτερα μεγάλης ηλικίας :D ). Δείγματα ακολουθούν:



http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=DI_5TS4Ae3Q#t=150s

http://www.youtube.com/watch?v=oJ6UBt2doxU&feature=player_detailpage#t=256s

Στα 1983 έρχεται πάλι ο Ιορδάνης Ανανιάδης με την "Τρύπα" να δώσει ένα πολύ καλό δείγμα καρτούν, μία σπουδή πάνω στην αντικοινωνική συμπεριφορά "κοινωνικών" ανθρώπων κατά τα άλλα, τις κοινωνικές αντιφάσεις, τα αδιέξοδα αλλά και την κοινωνική απομόνωση στην οποία τελικά οδηγεί η κίβδηλη κοινωνικοποίηση. Από την άλλη, φαίνονται και τα αδιέξοδα του "φιλήσυχου" ανθρώπου που δεν θέλει "πολλά-πολλά" με κάποια ομάδα - κοινωνική, πολιτική κτλ - κάτι που ταιριάζει γάντι στην κοινωνία που διαμορφώνεται κατά την δεκαετία του 1980 σταδιακά. Τελικά, ο ήρωας βυθίζεται ακόμη περισσότερο στα προσωπικά του - χωρίς να σημαίνει ότι τα προκαλεί μόνον ο ίδιος ή κυρίως ο ίδιος - αδιέξοδα.
Άσχετα από το πώς στέκεται κανείς στην κοινωνική προσέγγιση του έργου, φαίνεται ξεκάθαρα πως υπήρχε η δυνατότητα σοβαρής παραγωγής κινουμένου σχεδίου στην Ελλάδα, αλλά δεν υποστηρίχτηκε σοβαρά από το κράτος. Η ταινία πήρε μέρος σε πολλά φεστιβάλ - και στο Ανεσύ - και βραβεύτηκε στην Θεσσαλονίκη, στην Δράμα, στο Μπιλμπάο.
Ακολουθούν έργα και άλλων καλλιτεχνών (του Κώστα Καπάκα  και του Δημήτρη Τράγγαλου ). Η ταινία που έκανε μεγάλη αίσθηση και, δυστυχώς, δεν μπορώ να την βρω στο διαδίκτυο, είναι του Στράτου Στασινού και του Νάσου Μυρμιρίδη, Του κολυμπυτή, μία stop motion ταινία με κούκλες, βασισμένη σε ένα παραδοσιακό ποίημα. Και αυτό το εγχείρημα έμεινε χωρίς συνέχεια.
Το 1986 γυρίστηκαν τρεις ταινίες, η Πρώτη κίνηση, του Μαρίνου Κάσσου, με την τεχνική της απευθείας ζωγραφικής επάνω στο φιλμ, το Μικρού μήκους είναι θα περάσει,  του Κώστα Καπάκα και ο Αδάμ  του Ανανιάδης. Το ευτύχημα είναι ότι ο Ανανιάδης έχει "ανεβάσει" τις ταινίες του στο youtube και έτσι μπορούμε να τις γνωρίσουμε. Θα ήταν καλό κάποια στιγμή οι ίδιοι οι  δημιουργοί ή κάποιος φορέας κεντρικά να φροντίσει ώστε το ελληνικό animation αν μη τι άλλο, να είναι προσβάσιμο μέσω διαδικτύου, αφού δεν στηρίζεται με άλλον τρόπο ουσιαστικό. 
Στην ταινία αυτή, με σατιρικό/σατυρικό τρόπο, ο Αδάμ (ο οποίος ...συναρμολογήθηκε και επιβίωσε από την πυρηνική καταστροφή),. Κάποια στιγμή, με τον "παραδοσιακό", τον "βιβλικό" τρόπο εμφανίζεται και το ταίρι του, η νέα Εύα και προκύπτει ο πρωτότοκος. Ξεκινά ο αγώνας για την δημιουργία ενός σπιτικού. Εμφανίζεται όμως και ο αντίζηλος του Αδάμ. Τα υπόλοιπα, στο βιντεάκι που ακολουθεί.
Ο Ανανιάδης στον Αδάμ έχει γενικά μία απαισιόδοξη οπτική για τα πράγματα, την οποία όμως την διοχετεύει ως προειδοποίηση για την αποφυγή μιας καταστροφής, παρά ως αποδοχή ενός αναπόφευκτου. Και αυτή η ταινία κέρδισε αρκετά βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Στα 1987 ο Δημήτρης Καραθανάσης με τον Κόσμο (με διάκριση από το ΥΠΠΟ και βραβείο στην Θεσσαλονίκη). Τον επόμενο χρόνο ο Γιώργος Μπαγανάς έδωσε στο κοινό τον Λαβύρινθο, ο ΑΛέκος Παπαδάτος  Το τζιτζίκι και το μυρμήγκι και ο Δημήτρης Καραθανάσης την Νίκη.
   Για τα επόμενα χρόνια, με την ένταση της ψηφιακής τεχνολογίας, το έτσι κι αλλιώς αδύναμο ελληνικό animation δέχεται νέο χτύπημα και αναζητά να ανασυγκροτηθεί.
Στα 1992 ο Νίκος Κούτσης μας έδωσε τον "Κύκλο" που βραβεύτηκε στην Δράμα και στον διεθνή διαγωνισμό του ΥΠΠΟ. Ο ίδιος γρήγορα στράφηκε στον χώρο των comics. Η Ναταλία Κωστοπούλου μαζί με την Sylvie Bringas παρέδωσαν στο κοινό το Πρωινό Ξύπνημα, το οποίο και ακολουθεί (από το vimeo). Στο έργο αυτό, οι δημιουργοί συνδυάζουν πολλές τεχνικές. Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μεσογειακής Δημιουργίας (κάντε copy-paste τον παρακάτω σύνδεσμο σε νέο παράθυρο).



Η ίδια, έναν χρόνο μετά ολοκλήρωσε το Βρείτε τη διαφορά (Spot the diφference. Έτσι δίνει η ίδια τον τίτλο), 



Πάλι συνδυάζει διάφορες τεχνικές και επιχειρεί να δείξει μέσα από δύο ιστορίες (μίας Ελληνίδας που ζει στην Αγγλία και μίας Αγγλίδας που ζει στην Ελλάδα) ότι η διαφορές ανάμεσα σε δύο τόσο μακρινές χώρες είναι μεγάλη. Το έργο καταλήγει με την επιστροφή της Ελληνίδας στην Ελλάδα, ενώ η Αγγλίδα θα προτιμήσει να παραμείνει στην Ελλάδα.
Και άλλοι δημιουργοί εμφάνισαν έργα τους στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1990 (Βασίλης Δρακούλης, Ηρακλής Ράπτης, Κατερίνα Χαρκαντώνη, Γιώργος Μπαγανάς), αλλά το έργο τους δυστυχώς δεν είναι διαθέσιμο για το ευρύ κοινό.
   Στα 1996 ο Ανανιάδης μας έδωσε άλλη μία ταινία του, το Εμείς οι Έλληνες, στα ιδεολογικά και φιλοσοφικά χνάρια που μας έχει μάθει: γλυκόπικρη, (αυτο)σαρκαστική ματιά στα πράγματα.

Καθ' όλη την δεκαετία αυτή, Έλληνες animators έζησαν και εργάστηκαν στο εξωτερικό, με επιτυχία μάλιστα, δίπλα σε μεγάλους σκηνοθέτες όπως ο Σπίλμπεργκ (π.χ. Παναγιώτης Ράππας, Άγγελος Ρούβας). Τα ονόματα είναι πολλά για τα απαριθμήσω εδώ, όπως και το έργο τους. Αρκετοί από αυτούς επέστρεψαν στην Ελλάδα και εργάστηκαν στο διαφημιστικό κυρίως τομέα, όπως ο Γιάννης Γεωργαρίου:
Οι δημιουργοί που απέκτησαν εμπειρία στο εξωτερικό, ίδρυσαν επιχειρήσεις και στην Ελλάδα: Ο Ράππας ήταν συνιδρυτής της Τime Laps Pictures που λειτούργησε το 2000 ως Hellas S.A, ο Γεωργαριου με τον Μανώλη Σακκαδάκη ίδρυσαν την Magikon ΕΠΕ στα 1992 (ακολουθεί δείγμα δουλειάς της εταιρείας στην Πολίτικη Κουζίνα, δουλειά που θυμάμαι ότι είχε εντυπωσιάσει τους Αμερικάνους συνεργάτες της παραγωγής. Το εισαγωγικό 3D animation κομμάτι είναι δουλειά της Magikon):
Στα τέλη της δεκαετίας δημιουργήθηκε και η πιό επιτυχημένη - η μόνη μάλλον - ελληνική σειρά κινουμένων σχεδίων, Η Πανδώρα και ο Πλάτωνας, τα Φραουλόπουλα. Η Σειρά γνώρισε διεθνή επιτυχία και βραβεύτηκε και προωθήθηκε και από την UNESCO. Δημιουργοί της σειράς ήταν οι ιδρυτές της εταιρείας ARTOON, Νίκος Βεργίτσης και Γιώργος Νικολούλιας. Η σειρά "γράφτηκε" στα αγγλικά και κατόπιν μεταγλωττίστηκε στα ελληνικά.

Στα 1997, η Ναταλία Κωστοπούλου έρχεται με μία νέα της ταινία, το Τί θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Πάλι χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές για να δώσει πιό άμεσα ένα μήνυμα αυτή την φορά: της ευθυνοφοβίας (ή έτσι μου φαίνεται εμένα, ε;)



Κοντά της και ο Σπύρος Ρασιδάκης με μία πολύ γλυκιά και αισιόδοξη μικρού μήκους τρισδιάστατη ταινία. Με απλό τρόπο, μας δείχνει πως "ουδέν κακόν αμιγές καλού".
Στο ίδιο έτος ο Δρακούλης δίνει το Αυγό συμφορά.
Και ο Ζάχος Σαμολαδάς το "Γένεσις", από το οποιο βρήκα το trailer.

Το 1998 ο Σπύρος Σιακάς ολοκλήρωσε την μικρού μήκους ταινία του Κόφ'το, μία αντικαπνιστική και χιουμοριστική (κοντά στα όρια του black houmor) ταινία.
Στα 1998 πάλι, ο Σαμολαδάς έβγαλε το δεύτερο μέρος της Γενέσεως, το Κεφάλαιο 6.


Στα 1999 ο Στέφανος Φασόης έβγαλε το πειραματικό Arcanum και ο Σπύρος Κουρτέσης το Rendez-vous.
Τελειώνω το τρίτο μέρος του αφιερώματος με αναφορά στην ταινία του Χριστόφορου Σωτηράκου Το Δωδεκαήμερο, το οποίο αναφέρεται στην προσπάθεια των καλλικάντζαρων να ρίξουν το δέντρο που συγκρατεί την Γη (...ναι...πάνω κάτω την ίδια ιστορία πραγματεύεται και ο "Θησαυρός στην ρίζα του Δέντρο της Γης"). Δυστυχώς, το μόνο που βρήκα από την ταινία είναι μία ασπρόμαυρη αφίσσα με τον αγγλικό τίτλο (Goblins, δηλαδή "Καλλικάντζαροι"). Ανάμεσα στους συντελεστές της ταινίας αυτής ήταν και ο Ανανιάδης.
Υπολόγιζα ότι θα έκλεινα με το τρίτο μέρος το αφιέρωμα, αλλά θα επανέλθω με τέταρτο και με την περίοδο από το 2000 μέχρις σήμερα.