Το ελληνικό animation: 3ο μέρος.

Η δεκαετία του '80 έφερε μία σχετική μόνο ανάπτυξη του ελληνικού animation (αναφέρω και πάλι ότι το γεγονός της ΜΗ πραγματοποίησης του γυρίσματος του "Παντεχνή" προσωπικά για εμένα έχει καταλυτική συμμετοχή σε αυτό). Το διαφημιστικό κομμάτι του animation ειδικά γνώρισε μία επιτυχία παραπάνω και αρκετές από εκείνες τις διαφημίσεις τις θυμόμαστε ακόμη όσοι είμαστε μίας ηλικίας και άνω (εντάξει, όχι ιδιαίτερα μεγάλης ηλικίας :D ). Δείγματα ακολουθούν:

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=DI_5TS4Ae3Q#t=150s

http://www.youtube.com/watch?v=oJ6UBt2doxU&feature=player_detailpage#t=256s

Στα 1983 έρχεται πάλι ο Ιορδάνης Ανανιάδης με την "Τρύπα" να δώσει ένα πολύ καλό δείγμα καρτούν, μία σπουδή πάνω στην αντικοινωνική συμπεριφορά "κοινωνικών" ανθρώπων κατά τα άλλα, τις κοινωνικές αντιφάσεις, τα αδιέξοδα αλλά και την κοινωνική απομόνωση στην οποία τελικά οδηγεί η κίβδηλη κοινωνικοποίηση. Από την άλλη, φαίνονται και τα αδιέξοδα του "φιλήσυχου" ανθρώπου που δεν θέλει "πολλά-πολλά" με κάποια ομάδα - κοινωνική, πολιτική κτλ - κάτι που ταιριάζει γάντι στην κοινωνία που διαμορφώνεται κατά την δεκαετία του 1980 σταδιακά. Τελικά, ο ήρωας βυθίζεται ακόμη περισσότερο στα προσωπικά του - χωρίς να σημαίνει ότι τα προκαλεί μόνον ο ίδιος ή κυρίως ο ίδιος - αδιέξοδα.

Άσχετα από το πώς στέκεται κανείς στην κοινωνική προσέγγιση του έργου, φαίνεται ξεκάθαρα πως υπήρχε η δυνατότητα σοβαρής παραγωγής κινουμένου σχεδίου στην Ελλάδα, αλλά δεν υποστηρίχτηκε σοβαρά από το κράτος. Η ταινία πήρε μέρος σε πολλά φεστιβάλ - και στο Ανεσύ - και βραβεύτηκε στην Θεσσαλονίκη, στην Δράμα, στο Μπιλμπάο.
Ακολουθούν έργα και άλλων καλλιτεχνών (του Κώστα Καπάκα  και του Δημήτρη Τράγγαλου ). Η ταινία που έκανε μεγάλη αίσθηση και, δυστυχώς, δεν μπορώ να την βρω στο διαδίκτυο, είναι του Στράτου Στασινού και του Νάσου Μυρμιρίδη, Του κολυμπυτή, μία stop motion ταινία με κούκλες, βασισμένη σε ένα παραδοσιακό ποίημα. Και αυτό το εγχείρημα έμεινε χωρίς συνέχεια.
Το 1986 γυρίστηκαν τρεις ταινίες, η Πρώτη κίνηση, του Μαρίνου Κάσσου, με την τεχνική της απευθείας ζωγραφικής επάνω στο φιλμ, το Μικρού μήκους είναι θα περάσει,  του Κώστα Καπάκα και ο Αδάμ  του Ανανιάδης. Το ευτύχημα είναι ότι ο Ανανιάδης έχει "ανεβάσει" τις ταινίες του στο youtube και έτσι μπορούμε να τις γνωρίσουμε. Θα ήταν καλό κάποια στιγμή οι ίδιοι οι  δημιουργοί ή κάποιος φορέας κεντρικά να φροντίσει ώστε το ελληνικό animation αν μη τι άλλο, να είναι προσβάσιμο μέσω διαδικτύου, αφού δεν στηρίζεται με άλλον τρόπο ουσιαστικό. 
Στην ταινία αυτή, με σατιρικό/σατυρικό τρόπο, ο Αδάμ (ο οποίος ...συναρμολογήθηκε και επιβίωσε από την πυρηνική καταστροφή),. Κάποια στιγμή, με τον "παραδοσιακό", τον "βιβλικό" τρόπο εμφανίζεται και το ταίρι του, η νέα Εύα και προκύπτει ο πρωτότοκος. Ξεκινά ο αγώνας για την δημιουργία ενός σπιτικού. Εμφανίζεται όμως και ο αντίζηλος του Αδάμ. Τα υπόλοιπα, στο βιντεάκι που ακολουθεί.

Ο Ανανιάδης στον Αδάμ έχει γενικά μία απαισιόδοξη οπτική για τα πράγματα, την οποία όμως την διοχετεύει ως προειδοποίηση για την αποφυγή μιας καταστροφής, παρά ως αποδοχή ενός αναπόφευκτου. Και αυτή η ταινία κέρδισε αρκετά βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Στα 1987 ο Δημήτρης Καραθανάσης με τον Κόσμο (με διάκριση από το ΥΠΠΟ και βραβείο στην Θεσσαλονίκη). Τον επόμενο χρόνο ο Γιώργος Μπαγανάς έδωσε στο κοινό τον Λαβύρινθο, ο ΑΛέκος Παπαδάτος  Το τζιτζίκι και το μυρμήγκι και ο Δημήτρης Καραθανάσης την Νίκη.
   Για τα επόμενα χρόνια, με την ένταση της ψηφιακής τεχνολογίας, το έτσι κι αλλιώς αδύναμο ελληνικό animation δέχεται νέο χτύπημα και αναζητά να ανασυγκροτηθεί.
Στα 1992 ο Νίκος Κούτσης μας έδωσε τον "Κύκλο" που βραβεύτηκε στην Δράμα και στον διεθνή διαγωνισμό του ΥΠΠΟ. Ο ίδιος γρήγορα στράφηκε στον χώρο των comics. Η Ναταλία Κωστοπούλου μαζί με την Sylvie Bringas παρέδωσαν στο κοινό το Πρωινό Ξύπνημα, το οποίο και ακολουθεί (από το vimeo). Στο έργο αυτό, οι δημιουργοί συνδυάζουν πολλές τεχνικές. Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μεσογειακής Δημιουργίας (κάντε copy-paste τον παρακάτω σύνδεσμο σε νέο παράθυρο).



Η ίδια, έναν χρόνο μετά ολοκλήρωσε το Βρείτε τη διαφορά (Spot the diφference. Έτσι δίνει η ίδια τον τίτλο), 



Πάλι συνδυάζει διάφορες τεχνικές και επιχειρεί να δείξει μέσα από δύο ιστορίες (μίας Ελληνίδας που ζει στην Αγγλία και μίας Αγγλίδας που ζει στην Ελλάδα) ότι η διαφορές ανάμεσα σε δύο τόσο μακρινές χώρες είναι μεγάλη. Το έργο καταλήγει με την επιστροφή της Ελληνίδας στην Ελλάδα, ενώ η Αγγλίδα θα προτιμήσει να παραμείνει στην Ελλάδα.
Και άλλοι δημιουργοί εμφάνισαν έργα τους στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1990 (Βασίλης Δρακούλης, Ηρακλής Ράπτης, Κατερίνα Χαρκαντώνη, Γιώργος Μπαγανάς), αλλά το έργο τους δυστυχώς δεν είναι διαθέσιμο για το ευρύ κοινό.
   Στα 1996 ο Ανανιάδης μας έδωσε άλλη μία ταινία του, το Εμείς οι Έλληνες, στα ιδεολογικά και φιλοσοφικά χνάρια που μας έχει μάθει: γλυκόπικρη, (αυτο)σαρκαστική ματιά στα πράγματα.

Καθ' όλη την δεκαετία αυτή, Έλληνες animators έζησαν και εργάστηκαν στο εξωτερικό, με επιτυχία μάλιστα, δίπλα σε μεγάλους σκηνοθέτες όπως ο Σπίλμπεργκ (π.χ. Παναγιώτης Ράππας, Άγγελος Ρούβας). Τα ονόματα είναι πολλά για τα απαριθμήσω εδώ, όπως και το έργο τους. Αρκετοί από αυτούς επέστρεψαν στην Ελλάδα και εργάστηκαν στο διαφημιστικό κυρίως τομέα, όπως ο Γιάννης Γεωργαρίου:

Οι δημιουργοί που απέκτησαν εμπειρία στο εξωτερικό, ίδρυσαν επιχειρήσεις και στην Ελλάδα: Ο Ράππας ήταν συνιδρυτής της Τime Laps Pictures που λειτούργησε το 2000 ως Hellas S.A, ο Γεωργαριου με τον Μανώλη Σακκαδάκη ίδρυσαν την Magikon ΕΠΕ στα 1992 (ακολουθεί δείγμα δουλειάς της εταιρείας στην Πολίτικη Κουζίνα, δουλειά που θυμάμαι ότι είχε εντυπωσιάσει τους Αμερικάνους συνεργάτες της παραγωγής. Το εισαγωγικό 3D animation κομμάτι είναι δουλειά της Magikon):

Στα τέλη της δεκαετίας δημιουργήθηκε και η πιό επιτυχημένη - η μόνη μάλλον - ελληνική σειρά κινουμένων σχεδίων, Η Πανδώρα και ο Πλάτωνας, τα Φραουλόπουλα. Η Σειρά γνώρισε διεθνή επιτυχία και βραβεύτηκε και προωθήθηκε και από την UNESCO. Δημιουργοί της σειράς ήταν οι ιδρυτές της εταιρείας ARTOON, Νίκος Βεργίτσης και Γιώργος Νικολούλιας. Η σειρά "γράφτηκε" στα αγγλικά και κατόπιν μεταγλωττίστηκε στα ελληνικά.

Στα 1997, η Ναταλία Κωστοπούλου έρχεται με μία νέα της ταινία, το Τί θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Πάλι χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές για να δώσει πιό άμεσα ένα μήνυμα αυτή την φορά: της ευθυνοφοβίας (ή έτσι μου φαίνεται εμένα, ε;)

Κοντά της και ο Σπύρος Ρασιδάκης με μία πολύ γλυκιά και αισιόδοξη μικρού μήκους τρισδιάστατη ταινία. Με απλό τρόπο, μας δείχνει πως "ουδέν κακόν αμιγές καλού".

Στο ίδιο έτος ο Δρακούλης δίνει το Αυγό συμφορά.

Και ο Ζάχος Σαμολαδάς το "Γένεσις", από το οποιο βρήκα το trailer.

Το 1998 ο Σπύρος Σιακάς ολοκλήρωσε την μικρού μήκους ταινία του Κόφ'το, μία αντικαπνιστική και χιουμοριστική (κοντά στα όρια του black houmor) ταινία.

Στα 1998 πάλι, ο Σαμολαδάς έβγαλε το δεύτερο μέρος της Γενέσεως, το Κεφάλαιο 6.

Στα 1999 ο Στέφανος Φασόης έβγαλε το πειραματικό Arcanum και ο Σπύρος Κουρτέσης το Rendez-vous.
Τελειώνω το τρίτο μέρος του αφιερώματος με αναφορά στην ταινία του Χριστόφορου Σωτηράκου Το Δωδεκαήμερο, το οποίο αναφέρεται στην προσπάθεια των καλλικάντζαρων να ρίξουν το δέντρο που συγκρατεί την Γη (...ναι...πάνω κάτω την ίδια ιστορία πραγματεύεται και ο "Θησαυρός στην ρίζα του Δέντρο της Γης"). Δυστυχώς, το μόνο που βρήκα από την ταινία είναι μία ασπρόμαυρη αφίσσα με τον αγγλικό τίτλο (Goblins, δηλαδή "Καλλικάντζαροι"). Ανάμεσα στους συντελεστές της ταινίας αυτής ήταν και ο Ανανιάδης.

Υπολόγιζα ότι θα έκλεινα με το τρίτο μέρος το αφιέρωμα, αλλά θα επανέλθω με τέταρτο και με την περίοδο από το 2000 μέχρις σήμερα.