Από το 2000 και έπειτα, μπαίνει δυνατά η ψηφιακή τεχνολογία και στο ελληνικό animation, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο υπολογιστής μονοπώλησε ή μονοπωλεί τον χώρο. Κυριαρχεί σαφώς στο τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο, αλλά στο δισδιάστατο και στο stop motion έχουμε περισσότερο ένα υβρίδιο παρά απόλυτη κυριαρχία της ψηφιακής τεχνολογίας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως λείπουν και αυτά τα παραδείγματα (εγώ π.χ. μέχρι τώρα εργαζόμουν μόνο με τον υπολογιστή: τώρα αρχίζω να μπαίνω στον χώρο του παραδοσιακού κινουμένου σχεδίου ή κάτι κοντά σε αυτό). Τον δρόμο, πάντως, στις νέες τεχνολογίες είχαν ήδη ανοίξει τα "Φραουλόπουλα", τα οποία είδαμε στο 3ο μέρος του αφιερώματος.
Στα 2001 ο Σπύρος Πολυμέρης μας έδωσε το Ό,τι είναι ταξίδι. Την ίδια χρονιά, ο Αρίσταρχος Παπαδανιήλ ολοκλήρωσε το καρτούν Το ...άλλο.
Στα 2002 ο Δημήτρης Βόρρης έδωσε στο κοινό Το Συμπόσιο του Αρχαιούλη, με το οποίο ασκούσε κριτική στις διατροφικές συνήθειες των σύγχρονων Ελλήνων. Την ίδια χρονιά, ο Νάσος Μυρμιρίδης έβγαλε και το δεύτερο επεισόδιο του Αρχαιούλη, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, προφανώς με την ευκαιρία της διεξαγωγής τους από την Αθήνα δύο χρόνια μετά. Η δεύτερη ταινία αξιοποιεί το 3D animation και την φωνή του Χάρυ Κλυνν. Η σατιρική διάθεση είναι ιδιαίτερα εμφανής.
Την ίδια χρονιά, ο Σπύρος Σιάκας σκηνοθέτησε το αλληγορικό Star System.
Ένας άλλος Σπύρος, ο Ρασιδάκης, πάλι στα 2002 έβγαλε την ταινία του Ο νόμος της βαρύτητας, σε 3D, μία υψηλού επιπέδου ταινία. με αναφορές στο οικολογικό πρόβλημα, στο ζήτημα "μεγαλούπολη", στο θέμα της ελευθερίας, της φιλίας, της ματαιοδοξίας - όπως αναφέρει ο ίδιος ο δημιουργός - και του φθόνου και τελικά με την απαισιοδοξία για το κατά πόσον ο άνθρωπος έχει πάρει μία μη αναστρέψιμη πορεία καταστροφής.
Στα 2001 ο Σπύρος Πολυμέρης μας έδωσε το Ό,τι είναι ταξίδι. Την ίδια χρονιά, ο Αρίσταρχος Παπαδανιήλ ολοκλήρωσε το καρτούν Το ...άλλο.
Πάλι στα 2002 ο Ανανιάδης έβγαλε την συνέχεια της Τρύπας, το Overground - Τρύπα 2, η οποία πάντως παρουσιάστηκε μετά από 2 χρόνια. Ο ήρωας προσπαθεί να επιβιώσει πάνω από την τρύπα τώρα, ξανακατεβαίνει όμως στους υπονόμους, από όπου κακήν κακώς τον διώχνουν οι εργασίες του Μετρό. Οι κάτοικοι του υπονόμου του δίνουν ένα αλεξίπτωτο, με το οποίο τελικά θα ανέβει ψηλά και θα φύγει από την Γη. Δυστυχώς, δεν βρήκα την ταινία κάπου.
Η πρώτη ελληνική 3D παραγωγή ήταν το "Οι φίλοι μου τα διαστημάκια" του Δημήτρη Πατρίκιου, το 2003. Μία ταινιούλα για παιδιά (ακολουθεί trailer).
Στα 2004 ο Κώστας Κατράκης σκηνοθέτησε σε 3D animation την Φανταξιά, με θέμα την δύναμη της παιδικής φαντασίας. Ο Κατράκης ασχολείται εδώ και χρόνια ιδιαίτερα με την εκπαίδευση των παιδιών πάνω στο animation (ακολουθεί trailer).
Το 2005 ο Σιάκας δίνει το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Star System, με τον τίτλο The mirror stage. Το θέμα του χoρού παραμένει kai parall;assetai, ενώ η τεχνική που ακολουθείται είναι κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά του stop motion με μαριονέτες.
Την ίδια χρονιά ο Ανανιάδης παρουσίασε το Μην πετάξεις τίποτα, με κύριο θέμα την οικολογία αλλά και την - καπιταλιστική; - απληστία, με το όλο πλέγμα κεφαλαιοκρατίας, στρατοκρατίας αλλά και της δουλικής στάσης του γενικότερου πληθυσμού - της εξαγοράς της συνείδησης εν ολίγοις -έναντι της εξουσίας. Τελικά, τίποτα "δεν πετιέται".
Η τεχνολογία τρισδιάστατων κινουμένων σχεδίων που έφερε και την πτώση του κόστους παραγωγής, οδήγησε ουσιαστικά σε μία άνθιση του ελληνικού κινουμένου σχεδίου ποσοτικά και ποιοτικά, ακόμα και αν ακόμα δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό ούτε καν στο ελληνικό κοινό. Πάντως, οι διακρίσεις άρχισαν να έρχονται όλο και περισσότερες και σε διεθνή φεστιβάλ.
Στα 2007 η ταινία Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι προβλήθηκε στη ΕΡΤ. Σκηνοθέτες ήταν ο Παναγιώτης Ράππας και ο Άγγελος Ρούβας και την παραγωγή ανέλαβε η Time Laps Pictures με την Minotaur Digital Arts (MDA) να αναλαμβάνει ένα μικρό τμήμα της παραγωγής. Η ταινία έκανε αίσθηση ενώ κέρδισε και διακρίσεις και βραβεία στην Κύπρο, στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και αρκετά σε ελληνικά φεστιβάλ. Ακολουθεί απόσπασμα.
Αφού έγινε αναφορά στην MDA, ας δούμε και το demo reel του 2008. Η εταιρεία ασοχλήθηκε και με εκπαιδευτικές ταινίες υψηλού επιπέδου.
Παράλληλα, αυξάνονται οι εμφανίσεις δημιουργιών Ελλήνων στο διαδίκτυο, και πάλι σε υψηλότατο επίπεδο, μέσα από τις διάφορες πλατφόρμες (flash, toonboom, Anime Studio κτλ). Μία από αυτές, είναι του Ηλία Σούλα, το Space Alone, μία εξαιρετικά όμορφη και - φαινομενικά μόνο - πικρή ιστορία, γεμάτη συναισθήματα και με εκπληκτική μουσική επένδυση.
Θα μεταφερθούμε στα 2010, όταν θα σημειωθεί μία έξαρση δημιουργικότητας σε πολλά επίπεδα, σε διάφορες τεχνικές, με μία ακόμα σειρά από αριστουργήματα. Ξεκινώ από το εκπληκτικό Το χωριό του Στέλιου Πολυχρονάκη, stop motion ταινία με βραβεία εντός και εκτός Ελλάδας και πλήθος συμμετοχών, ανάμεσα σε αυτές και στο φημισμένο φεστιβάλ του Ανεσύ.
Μάλιστα, ο Πολυχρονάκης έφτιαξε και ένα "making of" της ταινίας του, αρκετά διδακτικό νομίζω.
H Έφη Παππά μας έδωσε την διπλωματική της εργασία από το ΤΕΙ Εφαρμοσμένων Τεχνών και Σχεδίου με τον τίτλο 1,2 million Children, με ταινία που αναφέρεται στο εμπόριο παιδιών, γενικότερα της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων με ειδική αναφορά στα παιδιά, όπως αναφέρει η ίδια. Τεχνικά είναι υβρίδιο, computer animation δύο διαστάσεων αλλά σε τρισδιάστατο χώρο.Η ταινία πήρα μέρος σε πολλά φεστιβάλ και είχε διακρίσεις.
Ένας άλλος δρόμος που βρήκε το ελληνικό animation - δρόμος που είχε ανοιχτεί στο εξωτερικό, αλλά πάντα το ερώτημα είναι "ποιός θα κάνει το βήμα" και εδώ - είναι αυτός της μίξης ζωντανής δράσης με animation. Μία πραγματικά φρέσκια και ωραία ιδέα είδαμε στο Το κορίτσι στον τοίχο, από τον Γαβριήλ Ψαλτάκη.
Την ίδια χρονιά επιστρέφει ο Θόδωρος Μαραγκός με το ντοκυμανταίρ Οι κλέφτες του χρόνου. Μέσα στην ταινία παρεμβάλλονται - όπως συνηθίζει να το κάνει ο σκηνοθέτης - τμήματα με κινούμενο σχέδιο. Η αναφορά γίνεται στον φωτογράφο Παναγιώτη Ηλιόπουλο και στην πολυτάραχη αλλά ενδιαφέρουσα ζωή του.
Ο Ντίνος Θεοδοσίου, ακόμα ένας αυτοδίδακτος Έλληνας, εργάζεται πάνω στο τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο. Μία από τις δουλειές του είναι Τα σκυλιά, μεσαίας διάρκειας ταινία. Ακολουθεί το trailer.
Στα 2012 πάλι, ξαναβλέπουμε ελληνικά κινούμενα σχέδια στην ελληνική τηλεόραση. Πρόκειται για την σειρά Ουκ αν λάβοις, των Γιάννη Παπαδάκου, Δημήτρη Δαγδιλέλη, Φωτεινού Χιώλου, Τάσου Κουνάκη, Γιάννη Τσιτσώνη και Δημήτρη Ευστρατιάδη. Η σειρά φιλοδοξούσε να είναι κάτι σαν το ελληνικό South Park. Πατούσε στην επικαιρότητα, πολιτική, πολιτιστική κτλ, αλλά αντιμετώπισε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε ελληνική παραγωγή: όλοι περιμένουν να λειτουργούν οι animators με standards Χόλλυγουντ. Αλλά ...μόνο οι animators και θεωρώντας ότι συνεργάζονται με την Disney περίπου.
Οι ευχάριστες εκπλήξεις δεν τελειώνουν για το 2010. Άλλη μία βρίσκουμε στην Mariza του Κωνσταντίνου Κρυστάλλη. Η Μαρίζα είναι ένα γαϊδούρι. Τί συμβαίνει όταν μια γαϊδούρα συμπεριφέρεται... γαϊδουρινά;
Στα 2010 έρχεται και η τελευταία - ως τώρα - ταινία του Ιορδάνη Ανανιάδη, το 12410 και 1 τριαντάφυλλα, αναφορά στα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973 και στην επέτειο. Μία γάτα "θυμάται". Πέρα από τις όποιος διαφωνίες μπορεί να έχει κάποιος για ορισμένες από τις αναφορές του Ανανιάδη, η ταινία δείχνει πως είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για το ελληνικό κινούμενο σχέδιο - αν όχι το μεγαλύτερο - και μόνο θλίψη προκαλεί το γεγονός ότι κα΄ποιες παραγωγές του δεν ολοκληρώθηκαν για λόγους οικονομικούς.
Η εργασία αποφοίτησης του Σπύρου Πανταζή από το ΤΕΙ, ήταν μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα
ταινία υβριδική, με τίτλο Deconstruction, επιστημονικής φαντασίας, μία αλληγορία: "Μην κρίνεις τον άλλον από αυτό που φαίνεται". Αλλά και μία σπουδή, νομίζω, στην μοναξιά.
Στο κανάλι του τμήματος γραφιστικής του ΤΕΙ θα βρει κανείς και άλλες ενδιαφέρουσες σπουδαστικές ταινίες.
Synex;izetai παράλληλα και μία ανάπτυξη - πάλι τόσο ποιοτική όσο και ποσοτική - του ελληνικού stop motion. Ένα παράδειγμα ακολουθεί: είναι της ομάδας Illusion Drops και έχει τίτλο Dream of living.
Αφήνω για το τέλος την καλύτερη ίσως ταινία - μικρού μήκους - που έχει γυριστεί από Έλληνες. Πρόκειται για την ταινία του Παναγιώτη Ράππα, The fountain of youth. Είναι μία ταινία 3D animation,
Βασισμένη στο παραμύθι του Λαυκάδιου Χερν, Ελληνοϊρλανδού που θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Ιαπωνίας (με το όνομα Κοϊζούμι Γιακούμο) με τον ομώνυμο τίτλο. Δυστυχώς, έχω μόνο ένα trailer να σας δώσω. Η μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου εντείνει τα συναισθήματα που γεννά η παρακολούθηση της ταινίας, Με την πρώτη ευκαιρία, απολαύστε την!
Εδώ ολοκληρώνω το αφιέρωμα στο ελληνικό animation. Κάποια συμπεράσματα που μπορούν να βγουν είναι ότι, υπάρχει ταλέντο στην Ελλάδα, ανεκμετάλλευτο. Απόδειξη είναι ότι πολλοί Έλληνες που βγήκαν στο εξωτερικό εργάζονται σε αυτόν τον τομέα με μεγάλη επιτυχία, ενώ ακόμα και αυτοί που επιμένουν να υπηρετούν αυτήν την τέχνη στην Ελλάδα, δίνουν πολύ ωραία δείγματα δουλειάς, έως και ισάξια με αυτά χωρών με μεγάλη παράδοση στο animation. Επίσης, αποδεικνύεται πως ο χώρος δεν έχει τύχει της προσοχής του κράτους, ενώ και η διαφήμιση δεν δείχνει εμπιστοσύνη στους Έλληνες του είδους αυτού - τουλάχιστον όχι τόσο όση θα έπρεπε - και αυτό έχει αποτέλεσμα και στην ισχνή παραγωγή ταινιών ολοκληρωμένων: η οικονομική δυσχέρεια στον χώρο του aniamtion είναι η πραγματικότητα εδώ και χρόνια. Το γεγονός ότι υπάρχει, πάντως, τμήμα ΤΕΙ που εκπαιδεύει στο animtion είναι ενθαρρυντικό. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε εκπαιδευμένους animators, αλλά ακόμα η ερασιτεχνική παράδοση σηκώνει μεγάλο βάρος στον χώρο. Ένα ακόμα μειονέκτημα, σημαντικότατο, είναι πως δεν βρίσκει κανείς τα υλικά που χρειάζεται για να δημιουργήσει. Εννοώ από ειδικά μολύβια μέχρι προγράμματα για του υπολογιστές. Όλα πρέπει να τα παραγγείλει από το εξωτερικό ή να γνωρίσει τις διαστάσεις των επίπλων για να κατασκευάσει ένα γραφείο, σχεδιαστήριο κτλ Εν τούτοις, η "εμπλοκή" της ψηφιακής τεχνολογίας, κάνει πιό προσιτό το αντικείμενο σε όσους έχουν την διάθεση να ασχοληθούν με αυτό.
Τώρα, με δεδομένη την οικονομική κρίση, είναι άδηλο το μέλλον του ελληνικού animation, όπως και κάθε άλλου επαγγέλματος ή δραστηριότητας αντίστοιχης στην Ελλάδα (και όχι μόνο). Δεν φαίνεται, πάντως, κάποια ανασχετική τάση αυτή την στιγμή. Το ζήτημα είναι, νομίζω, πότε θα πάρει οργανωμένη μορφή αυτή η ενασχόληση/εργασία (εννοώ κυρίως με σπουδές πανεπιστημιακές, με δημιουργία στούντιο - κυρίως κρατικών, που να διασφαλίζουν ένα μίνιμουμ χρηματοδότησης - ικανών να σηκώσουν παραγωγές μαζικά και ποιοτικά κτλ ή με ανεξάρτητα στούντιο που να ανταπεξέρχονται στις ανάγκες του χώρου, χωρίς να κάνουν δραματικές εκπτώσεις στην ποιότητα).
Ακολουθούν σύνδεσμοι για τα τρία πρώτα μέρη του αφιερώματος:
Ευχαριστώ τον κ. Άγγελο Ρούβα που με διόρθωσε στα στοιχεία για την ταινία Το Ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης, διορθώνω την χρονολογία παραγωγής του "12410 και 1 τριαντάφυλλο" που είναι 2010 και όχι 2012 όπως ανέφερα αρχικά. Απλά το σημειώνω εδώ, γιατί φαίνεται "ξεκομμένη" η παράγραφος και η αναφορά στο άρθρο μετά την διόρθωση.
ΑπάντησηΔιαγραφή