Το ελληνικό animation (Β΄ μέρος)

Πάντα με οδηγό το βιβλίο του Γιάννη Βασιλειάδη...
  Στο πρώτο μέρος, μιλήσαμε για τους Μυρμιρίδη και Κουτσούρη. Το 1974, δημιουργούν την διαφημιστική εταιρεία Το Κουνούπι. Μπορεί να μη σας λέει τίποτα το όνομα, αλλά όσοι είστε κάτι παραπάνω από 30 και κάτι, έχετε δει την δουλειά της και το σήμα της. Στην εταιρεία αυτή έγινε σημαντική δουλειά από αρκετούς Έλληνες animators και στην ουσία αυτή η δουλειά χρηματοδοτούσε την καλλιτεσνική τους δημιουργία, ενώ ταυτόχρονα και η διαφήμιση στεκόταν σε υψηλό - ειδικά για τα ελληνικά δεδομένα - επίπεδο! Σταμάτησε να λειτουργεί στα 1989. Για το Κουνούπι ο Κουτσούρης είχε πει στο περιοδικό Ως3: "Εκείνο που με ευχαριστούσε περισσότερο, ήταν όταν τα σχεδίαζα. Που έφτιαχνα τους χαρακτήρες. Οι ευρεσιτεχνίες που κάναμε πάνω στην παραγωγή, για να βρούμε τα στοιχεία που θα κάναμε κάτι διαφορετικό. Όταν παίρναμε από μια διαφημιστική εταιρεία τη δουλειά, μας έδιναν ένα σενάριο. Και πολλές φορές, επειδή δεν κάναμε μόνο κινούμενα αλλά και ταινίες με σπέσιαλ εφέ - ό,τι πιο δύσκολο, δηλαδή, υπήρχε τότε στη διαφήμιση και που σήμερα γίνονται σχετικά εύκολα με κομπιούτερ - βρίσκαμε τρόπους και τα κάναμε. Παίρναμε το σενάριο, το βάζαμε κάτω και το συζητούσαμε. Ψάχναμε τί ευρεσιτεχνία θα κάνουμε, για να βγάλουμε τις δυσκολίες. Έτσι, με πολύ κόπο και σκέψη, βγάζαμε τις ταινίες. Αυτό όμως ήταν δημιουργία.  Ακολουθεί μικρό δείγμα δουλειάς (δεν μπορούσα να σας δώσω το link μόνο από τις διαφημίσεις που ήθελα, αλλά το link λειτουργεί στέλνοντάς σας κατευθείαν στο σημείο στο οποίο ξεκινά η διαφήμιση): 

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=VvZu47zLmbw#t=221s


http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=VvZu47zLmbw#t=265s

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=ogZQFm9mW_0#t=250s

(Η διαφήμιση του εντομοκτόνου ανήκει νομίζω σε άλλη εταιρεία)

Αφού μιλάμε για την διαφήμιση, ας κάνουμε ένα μικρό βήμα πίσω. Ήδη από το 1973 τουλάχιστον (ίσως και πιό πριν, αλλά δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω), διαφημιστικά σποτ ελληνικών εταιριών παρουσιάζονταν στην ΕΡΤ και στην ΥΕΝΕΔ και έχουν μάλιστα μείνει θρυλικά, π.χ. ο Mr. Forte και το Ούζο 12 (ναι..."ΑΑΑΑΥΤΟ"...:D ). Συγγνώμη, αλλά ΔΕΝ γνωρίζω τις εταιρείες παραγωγής. Όποιος τις ξέρει, ας κάνει μία διόρθωση με σχόλιο. Η διαφήμιση του ούζου είναι από το 1973, του δε απορρυπαντικού νομίζω προς τα τέλη της δεκαετίας του 1970 (με μουσική υπόκρουση το Moby Dick των Led Zeppelin παρακαλώ!!!).

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=ogZQFm9mW_0#t=32s

   Στα 1975 και 1977 ο Άκης Ψάιλας επανήλθε με δύο ταινίες: το 1975 με τους Τερμίτες και το 1977 με Το ρολόι. Δυστυχώς, δεν βρήκα βίντεο των ταινιών αυτών.
   Το 1975 ο γνωστός μας σκιτσογράφος  Κυρ έβγαλε την ταινία του Μύκονος. Ούτε για αυτή βρήκα κάτι.
   Στα 1979 ο Μάρκος Χολέβας μας έδωσε τα 5.684 κινηματογραφικά καρέ, μία ταινία clay animation, και την ίδια χρονιά εμφανίζεται η cut out ταινία του Μαρίνου Κάσσου Πρόλογος για μια παράσταση του Καραγκιόζη. Αργότερα, ο Κάσσος πήγε στον Καναδά για σπουδές στο animation επέστρεψε για να εργαστεί στην ΕΡΤ, στο τμήμα κινουμένων σχεδίων. Στα 1982, ο ίδιος για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρησιμοποίησε την τεχνική της σχεδίασης επάνω στο φιλμ, στην βραβευμένη ταινία Συνοδεία. Πάλι στα 1979, ο Ιορδάνης Αναννιάδης έδωσε την καρτούν ταινία του (η οποία απευθυνόταν σε ενήλικους) Ζάχος ο Μαζόχας. Είναι η ιστορία των αποτυχημένων αποπειρών αυτοκτονίας του Ζάχου. Σύμφωνα με τον Ανανιάδη (όπως μας το μεταφέρει ο Βασιλειάδης), "η ταινία (που την σνόμπαραν τότε οι κριτικοί) είχε δημιουργηθεί με μεγάλες προοπτικές: ο Ζάχος να πρωταγωνιστεί σε μια σειρά από μικρές χιουμοριστικές ταινίες - κατά τα πρότυπα των αμερικανικών - για κινηματογράφο και τηλεόραση. Εγχείρημα συλλογικής εργασίας που θα απασχολούσε ολόκληρη ομάδα συντελεστών. Δεν υπήρξε όμως κανένα ενδιαφέρον με ανάλογη οικονομική ενίσχυση από τους παράγοντες στην τολμηρή αυτή πρόταση". Η ταινία μετείχε σε πλήθος φεστιβάλ και προβλήθηκε και σε τηλεοπτικά κανάλια του εξωτερικού.

   Δύο χρόνια μετά, ο ίδιος έδωσε τον Κύκλο. Και αυτή η ταινία καρτουνίστικη και με χιουμοριστικά στοιχεία, αλλά λίγο πιό "βαριά" θεματικά: ο κύκλος της ζωής του ανθρώπου. Η ταινία κέρδισε αρκετά βραβεία στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και Δράμας, ενώ συμμετείχε και σε φεστιβάλ στην Βουλγαρία.

Πίσω στα 1979 και στην ταινία του Στράτου Στασινού (1945-2009) Περίπατος, η οποία βραβεύτηκε και στην Θεσσαλονίκη και στην Δράμα. Παρότι θυμάμαι πως έχω δει την ταινία στα παιδικά μου χρόνια κατά την δεκαετία του 1980, εν τούτοις, δεν βρήκα το βίντεο. Αντ' αυτού, μία εικόνα από αυτήν:

Στα 1981, ο Χολέβας έδωσε την ταινία Ο επίσημος προσκεκλημένος.
Στα 1982, o Στασινός σκηνοθέτησε τα παιδιά τα οποία δίδασκε ταυτόχρονα που συμμετείχαν στην ταινία Εργαστήρι 82, στην οποία παρουσιαζόταν η πραγματική προσπάθεια αυτών των παιδιών να δημιουργήσουν animation. Η ταινία βραβεύτηκε στην Θεσσαλονίκη και στην Δράμα.
   Κλείνω το δεύτερο μέρος του αφιερώματος με αναφορά σε μία εξαιρετικά φιλόδοξη προσπάθεια που δεν βρήκε ανταπόκριση από τους αρμόδιους. Θεωρώ ότι, αν η πρόταση αυτή εφαρμοζόταν, πιθανώς να άλλαζε δραματικά η ιστορία του animation στην Ελλάδα. Αναφέρομαι στην σειρά Παντεχνής, παραγωγής Αρώνη - Ανανιάδη.
Η ιδέα βασιζόταν στο ομώνυμο βιβλίο του Χρήστου Πετρόπουλου (σε εικονογράφηση Πάνου Λαμπίρη) και την προώθησε ο Νίκος Πιλάβιος, ο γνωστός μας Παραμυθάς. Όμως, Μετά τον πιλότο, τίποτα δεν προχώρησε, γιατί κρίθηκε πως ήταν πολύ δαπανηρή. Αντιγράφω από την ιστοσελίδα του Παραμυθά: Ο ήρωας, πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης – γι’ αυτό και Παντεχνής – είναι η καρδιά μιας φοβερής παρέας βυζαντινών: του καλόγερου Βαρυπάτη, του δάσκαλου Φιλώραιου και του Ξεχνίτζη που δεν θυμόταν ούτε ο ίδιος τι δουλειά έκανε. Τον «Παντεχνή», τον παρουσίασα πρώτα σε συνέχειες στο ραδιόφωνο, το 1977, όταν ήμουν υπεύθυνος για τα παιδικά προγράμματα του Α’ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ του ραδιοφώνου. Από το 1978 που πέρασα στην τηλεορασή, το όνειρό μου ήταν να τον κάνω σήριαλ με κινούμενα σχέδια. Μόλις το 1982 κατάφερα να μου δώσουν τα λεφτά για έναν «πιλότο», που ήταν έτοιμος στις αρχές του 1983, ύστερα από πολλών μηνών δουλειά. Έτσι για να αποτήσω «φόρο τιμής» σε όσους έπαθαν σοκ όταν έμαθαν ότι τελικά δεν θα γίνει η εκπομπή που θεωρούσαν σίγουρη θα αναφέρω την εταιρία, «ΑΡΩΝΗΣ- ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ», που είχε αναλάβει την εκτέλεση της παραγωγής, μερικά ονόματα των animators που θυμάμαι: Χατζηανδρέου, Βάμβουρας, Γεωργαρίου, και μερικούς από τους ηθοποιούς που θ΄ακούσετε τις φωνές τους: Σταύρος Ξενίδης, Χρήστος Τσάγκας, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Νίκος Μπουσδούκος, Βασίλης Πλατάκης.


Προσωπικά θεωρώ πως, αν η σειρά πραγματοποιείτο, σήμερα θα υπήρχε μία πολύ δυνατή φουρνιά Ελλήνων animators και το ελληνικό animation θα ήταν πιό γνωστό και στο ελληνικό και στο διεθνές κοινό. Ακολουθεί ο πιλότος της σειράς.